Τον περασμένο μήνα, αρχαιολόγοι στην Αστυπάλαια έδωσαν συνέντευξη για την ανακάλυψη που είχαν κάνει το 2013, ενός ζεύγους φαλλικών συμβόλων σκαλισμένο σε βράχο της χερσονήσου του νησιού που βλέπει στον Κόλπο του Βαθύ. Τα πέη, καθώς επίσης και μια αρχαιοελληνική επιγραφή που εντοπίστηκε σε έναν άλλον βράχο και έγραφε «Ο Νικασίτιμος οἶφε Τιμίονα» -δηλαδή «ο Νικασίτιμος συνουσιαζόταν με τον Τιμίονα»- εκτιμάται ότι είναι ηλικίας 2.500 ετών. Ο Τύπος έσπευσε να το χαρακτηρίσει ως ένα από τα αρχαιότερα και πιο συναρπαστικά ερωτικά αρχαιολογικά ευρήματα στον κόσμο, αλλά αυτό δεν είναι απολύτως αληθές. Ο ερωτισμός βρίσκεται παντού στα ιστορικά αρχεία και αρχαιολόγοι έχουν βρει σεξουαλικές αναπαραστάσεις και περιγραφές πολύ πιο παλιές και πιο συναρπαστικές από αυτή.
Αυτό που έκανε το συγκεκριμένο εύρημα μοναδικό ήταν ότι οι αρχαιολόγοι με χαρά μίλησαν για το σεξ και ήταν πρόθυμοι να αναγνωρίσουν ότι οι επιγραφές υπονοούν πως το ομοφυλόφιλο σεξ δεν ήταν απλώς μια υπόθεση της υψηλής κοινωνίας που ασκούνταν σε περιορισμένα κοινωνικά πλαίσια. Οι ακαδημαϊκοί, μόνο πολύ προσφάτως, άρχισαν να συζητούν άνετα τις σεξουαλικές πτυχές της ιστορίας, ενώ πολλοί ακόμα το αποφεύγουν.
Χωρίς να προσμετράμε το στυλιζαρισμένο και άμορφο άγαλμα της Αφροδίτης του Βίλεντορφ και τους γυναικείους γυμνούς ομολόγους της, το αρχαιότερο αρχαιολογικό εύρημα που σχετίζεται με τη σεξουαλικότητα ίσως είναι ένα μικρό ειδώλιο ενός άνδρα που σκύβει πάνω από μία γυναίκα. Τα γεννητικά τους όργανα είναι αναγνωρίσιμα και σύμφωνα με τους αρχαιολόγους που το βρήκαν στη Γερμανία, το 2005, είναι ηλικίας 7.200 ετών.
Όμως δεν πρόκειται για ένα μεμονωμένο εύρημα. Οπουδήποτε κι αν πάτε στον κόσμο, από τα πιθανώς πανσεξουαλικά όργια στις τοιχογραφίες της σπηλιάς στο Σινγιάνγκ στην Κεντρική Ασία, έως τους πάπυρους τύπου Playboy των Ραμσή πριν από 3.000 χρόνια, η αρχαιότητα ήταν γεμάτη πήδημα. Κάθε αναγνώστης στη διάρκεια της καταγεγραμμένης ιστορίας έρχεται αντιμέτωπος με τις ανήθικες και άτακτες σκέψεις των προγόνων του. Η Ιστορία είναι αναμφισβήτητα πορνό, ωστόσο πολλοί από εμάς έχουμε την τάση να τη σκεφτόμαστε ως αυστηρή και αποστειρωμένη.
Το κλειδί για να κατανοήσουμε την εικόνα που έχουμε για μια αποστειρωμένη ιστορία, σε μεγάλο βαθμό είναι το αποτέλεσμα του συνδυασμού καταστροφής και στρατηγικής άγνοιας. Παρόλο που δεν υπήρχε πραγματικά συστηματική καταστολή του «βρώμικου υλικού» πριν την εφεύρεση του όρου «πορνογραφία», οι Βρετανοί έκαναν κάθε προσπάθεια για να… εξαφανίσουν τέτοιου τύπου υλικό. Τη δεκαετία του 1520, η εκκλησία συνέλαβε έναν Ιταλό χαράκτη για την εκτύπωση ενός φυλλαδίου για καλύτερες σεξουαλικές στάσεις και το 1748, το πρώτο αγγλόφωνο πορνό μυθιστόρημα, το Memoirs of a Woman of Pleasure, αντιμετώπισε φανατικές επικρίσεις.
Ωστόσο μερικά ιστορικά έργα, όπως οι ποταποί στίχοι Ρωμαίων συγγραφέων σαν τον Γιουβενάλη ή τα βρώμικα σκαριφήματα στα περιθώρια των μεσαιωνικών βιβλίων των μοναχών, θεωρούνται ήδη κομμάτια ιστορικών παραδόσεων και ευρέως διαδεδομένα. «Φυσικά» γράφει ο αείμνηστος Walter Kendrick, συγγραφέας του The Secret Museum«δεν μπορούσαν να καταστραφούν. Κάθε απομεινάρι του αρχαίου κόσμου, κυρίως χάρη στο ότι επιβίωσε, είχε μια αξία που υπερτερτούσε της φύσης του ιδίου του αντικειμένου».
Μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα, ωστόσο, πολλοί ομιλητές της αγγλικής είχαν αποδεχθεί την άποψη του Edward Gibbons στο Decline and Fall of the Roman Empire, ότι η διαφθορά διέλυσε τους ιδεολογικούς και πολιτιστικούς προγόνους της Δύσης, οπότε η απόδειξη ή η εμπλοκή με αυτή την έκφυλη εικονογράφηση θεωρούνταν πιο επικίνδυνη παρά ποτέ. Έτσι, όπως η Ιστορία άρχισε να διευρύνει το κοινό της χάρη στην έλευση της μαζικής εκτύπωσης και της διάδοσης της εκπαίδευσης, μπήκε σε τροχιά ένα τεράστιο πρότζεκτ «ξεπλύματος». Σε μια διάσημη υπόθεση, ακαδημαϊκοί βρήκαν απρεπές να ασχοληθούν με μία προσβολή που υπάρχει στο Carmen 16, του Ρωμαίου συγγραφέα Κάτουλλου, που περίπου μεταφράζεται ως «θα σε γαμήσω και θα σε γαμήσω από το στόμα,/ Αυρήλιε, εσύ παθητικέ και εσύ Φούριε αδερφή». Έτσι, μέχρι το 1970 κανείς δεν προσπάθησε να κάνει μετάφραση, συχνά απλώς σβήνοντας τη γραμμή από τα χειρόγραφα και ισχυριζόμενος ότι το ποίημα ήταν ένα απόσπασμα, ενώ το υπόλοιπο είχε χαθεί με την πάροδο του χρόνου.
Αναλόγως μεγάλο διάστημα χρειάστηκαν οι μελετητές για να παραδεχθούν ότι ο Πάπυρος του Τορίνο, ένας αιγυπτιακός πάπυρος ηλικίας 3.000 ετών, είχε ένα ερωτικό απόσπασμα που δείχνει ένα μεγάλο όργιο. Οι μελετητές το γνωρίζουν από τη δεκαετία του 1820, αλλά το κράτησαν μυστικό μέχρι το 1970. Ίσως πιο σκανδαλώδες είναι ότι, ένας αριθμός συντακτών διέπραξαν κάτι που είναι γνωστό ως λογοκρισία, δηλαδή τη διαγραφή προκλητικών κομματιών στον Σαίξπηρ και σε άλλους κλασσικούς συγγραφείς. Προσφάτως, στα μέσα του 20ου αιώνα, οι μεταφραστές του Σούφι ποιητή Jalal al Din Muhammad Rumi (σήμερα είναι εξαιρετικά δημοφιλές το έργο του Mathnawi) αποφάσισαν να αφήσουν τα πιο πορνογραφικά ποιήματά του στα λατινικά. Οι ιστορίες του Rumi με το πήδημα αριστοκρατισσών, υπηρετών και ανίκανων χαλίφηδων δεν ήταν διαθέσιμες σε Άγγλους αναγνώστες μέχρι το 1990, όταν ο Coleman Barks τελικά μετέφρασε 47 παραγκωνισμένα ποιήματα και τα δημοσίευσε με τον τίτλο Delicious Laughter: Rambunctious Teaching Stories from the Mathnawi.
Περίπου το ίδιο διάστημα, μελετητές προσπαθούσαν να κατανοήσουν την ασέλγεια της κλασσικής τέχνης. Κατά τη διάρκεια ανασκαφών στην Πομπηία, στα μέσα του 18ου αιώνα, ανακάλυψαν ένα ευρύ φάσμα τοιχογραφιών που χαρακτηρίζονται από γραφικές έως σκληρό πορνό, αγάλματα Φαύνων να πηδάνε κατσίκες, και μια ιδιαιτέρως διασκεδαστική παράσταση ενός μονομάχου που παλεύει με το δικό του πέος που έχει μεταμορφωθεί σε ένα ορμητικό θηρίο. Ανίκανοι να καταστρέψουν τα ομοιώματά, οι Γαλλο-Ιταλοί ευγενείς που είχαν τον έλεγχο της περιοχής δημιούργησαν την πρωτο-ηθική κατηγορία της πορνογραφίας και κλείδωσαν τα έργα τέχνης σε ένα τοπικό μουσείο, που αργότερα έγινε γνωστό ως Secret Museum. Εκεί, μόνο μια χούφτα ατόμων, τα οποία κρίνονταν κατάλληλα και προετοιμασμένα, επιτρεπόταν να έχουν πρόσβαση. Η ιδέα του μυστικού μουσείου έπιασε, και στη διάρκεια του 19ου αιώνα, μουσεία σε όλο τον κόσμο άρχισαν να σχηματίζουν τις δικές τους μυστικές πτέρυγες και αίθουσες, έτσι ώστε να μπλοκάρουν τις πιο γραφικές συλλογές τους από τη δημόσια θέα.
Παρόλα αυτά, η διατήρηση αυτών των προκλητικών πινάκων για μελέτη, σήμαινε ότι οι μυστικοί φύλακες ήταν υποχρεωμένοι να δίνουν φωτογραφίες των συλλογών τους σε εκείνους που δεν μπορούν να τις επισκεφτούν. Πολλοί προλόγισαν τα έργα τους με εισαγωγές που προειδοποιούσαν τον αναγνώστη για το άσεμνο περιεχόμενό και τους κάλεσαν να είναι σοβαροί και αποστασιοποιημένοι κριτικοί. Άλλοι επιχείρησαν να προστατεύσουν τους νέους, τις γυναίκες και τα άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο θολώνοντας τα γεννητικά όργανα σε σεξουαλικές σκηνές ή μετατρέποντας τα σε περίεργα γεωμετρικά σχήματα.
Περιοδικές προσπάθειες έγιναν από επαναστάτες και ελευθεριάζοντα άτομα, ώστε να αναιρεθούν οι παραλλαγές των σύγχρονων μελετητών. Σε μια στιγμή φιλελευθερισμού, ο Τζουζέπε Γκαριμπάλντι άνοιξε διάπλατα τις πόρτες του Μυστικού Μουσείου της Νάπολης για να εγκαινιάσει μια νέα, ενωμένη, ελεύθερη Ιταλία το 1860. Στο μεταξύ, ο σερ Ρίτσαρντ Μπάρτον επιχείρησε το 1883 να εισάγει το Κάμα Σούτρα στη Δύση. Αλλά τελικά, εκείνοι που προσβάλλονται πιο εύκολα, νίκησαν ξανά και ξανά. «Μέχρι τη δεκαετία του 1990» εξηγεί ο ειδικός στη σεξουαλικότητα στην τέχνη της ρωμαϊκής εποχής, καθηγητής Τζον Κλαρκ από το Πανεπιστήμιο του Τέξας-Όστιν, «οι ακαδημαϊκοί απέφευγαν να δουλεύουν σε “άσεμνα” ελληνικά και ρωμαϊκά κείμενα ή “πορνογραφικούς” πίνακες και γλυπτά, επιτρέποντας σε άτεχνους γραφιάδες να δημοσιεύουν συναρπαστικά και άκρως ανακριβή λευκώματα φωτογραφιών».
Σήμερα, έχει συμφωνηθεί ότι μπορούμε να αναλύουμε την κοινωνική σημασία των σεξουαλικών αντικειμένων στην Ιστορία, παίρνοντας απόσταση από τις τρέχουσες αντιλήψεις και σκέψεις μας για αυτά.
Αλλά ακόμα και σε αυτή τη νέα εποχή θεωρητικού ανοίγματος προς τη σεξουαλικότητα στην Ιστορία, η πρακτική συχνά υπολείπεται κατά πολύ. «Όταν ανακάλυψα πόσο ελάχιστα δουλεμένο ήταν αυτό το θέμα ακαδημαϊκά» λέει ο Κλαρκ «δεν είχα κανέναν ενδοιασμό να το ακολουθήσω. Είχα βέβαια έδρα εκείνη την περίοδο. Θυμάμαι να συζητάω με μια συνάδελφο πόσο δύσκολο ήταν για εκείνη να βρει την πρώτη της δουλειά έχοντας διατριβή στο ρωμαϊκό σεξουαλικό χιούμορ». Συχνά φαίνεται ότι οι ακαδημαϊκοί (εάν δεν υποκινούνται από λεπτές προσωπικές προκαταλήψεις ή επιφυλάξεις) απλά φοβούνται τι θα σκεφτεί το ευρύτερο κοινό.
Το 1991, στο Biblical Archaeology Review προκλήθηκε μια μικρή κρίση σχετικά με το εάν έπρεπε να δημοσιεύσουν φωτογραφίες μιας κεραμικής λάμπας λαδιού, που δείχνει ένα ζευγάρι να πηδιέται. Έτσι το περιοδικό έκανε δημοσκόπηση μεταξύ των αναγνωστών για το τι πρέπει να κάνουν. Αποφάσισαν να τυπώσουν την εικόνα σε μια σελίδα με διάτρηση, ώστε εκείνοι που δεν ήθελαν να την δουν να μπορούσαν να την αφαιρέσουν. Ωστόσο και σε αυτή την περίπτωση, κάποιοι αναγνώστες ακύρωσαν τις συνδρομές τους. Και φυσικά η τάση των εφημερίδων να φιλοξενούν πρωτοσέλιδα όπως «Η Πιο Παλιά Πορνογραφία» και «Προϊστορικό Pin Up Μοντέλο», που αφορούσαν την ανασκαφή ενός γυμνού γυναικείου ειδωλίου της Νεολιθικής Εποχής τύπου Αφροδίτης του Βίλεντορφ, αλλά 10.000 παλιότερο, τρομάζουν κάποιους μελετητές, οι οποίοι προτιμούν να αποφεύγουν τον εντυπωσιασμό.
Πάνω από όλα αυτά όμως, είναι απλά δύσκολο για τους περισσότερους ανθρώπους να παίρνουν σοβαρά, ως ακαδημαϊκή επιστήμη, αυτό που εμείς σήμερα θεωρούμε πορνογραφία. «Είναι δύσκολο να δικαιολογήσουμε στους ανθρώπους ότι “χρειάζομαι χρήματα για να πάω να παρακολουθήσω πορνό”» λέει ο βοηθός καθηγητής Matthew Kirschenbaum στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ, ο οποίος σήμερα διδάσκει μάθημα σύγχρονης πορνογραφίας υπό τον τίτλο «Κριτικές Μελέτες του Σεξ και της Πορνογραφίας». Είναι ένας από τους πολλούς ακαδημαϊκούς στην Αμερική που προσπαθούν να μελετήσουν σύγχρονες μορφές πορνογραφίας και λέει ότι πολλοί νιώθουν την ανάγκη να ντύσουν τη σύγχρονη πορνογραφία με θεωρία ή ιστορία για να της δώσουν λίγη νομιμότητα. Η μελέτη της σύγχρονης πορνογραφίας, κατά τον Kirschenbaum, είναι σημαντική επειδή είναι μια τεράστια και με επιρροή σύγχρονη βιομηχανία που, ενώ διατηρεί χαμηλούς τόνους, μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που μιλάμε και σκεφτόμαστε για σημαντικά θέματα όπως τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα και φυσικά τη σεξουαλικότητα. Όμως για πολλούς είναι δύσκολο να ξεπεράσουν την αμηχανία της μελέτης ενός θέματος που μπορεί να τους ερεθίζει σεξουαλικά, είτε είναι ιστορικό είτε μοντέρνο, πριν να ασχοληθούν με την κοινωνική εισαγωγή ή την ιστορική σημασία της πορνογραφίας.
Υπάρχουν ομάδες μελετητών οι οποίοι είναι περισσότερο από άνετοι στο να μιλήσουν για το θέμα και με ψυχραιμία να μελετήσουν την σεξουαλικότητα. Και με δεδομένο ότι κάθε μέρα πάμε κι ένα βήμα πιο μακριά από τα ταμπού, ανακοινώσεις σαν κι αυτή της ανεύρεσης του ελληνικού ερωτικού γκράφιτι γίνονται ελκυστικά και προκλητικά πρωτοσέλιδα. Αλλά, τελικά, λέει ο Kirschenbaum, «μπορεί να είναι αμήχανο το να δείξει κανείς σε μια τάξη το αγαπημένο του πορνό». Αυτό ισχύει συχνά και στην ιστορική πορνογραφία επίσης. Έτσι, ενώ δεν παραποιούμε ενεργά και δεν κρύβουμε το σεξουαλικό παρελθόν μας, εξακολουθεί να είναι παράξενο να βλέπουμε την ιστορία και κάνει τον ακαδημαϊκό κόσμο να ανησυχεί.
πηγή : vice.com
