Σαν πρόκες πρέπει να καρφώνονται οι λέξεις
Να μην τις παίρνει ο άνεμος.
Σαν σήμερα 23 Ιουνίου 2005 πέθανε ένας απο τους κορυφαίους ποιητές και δοκιμιογράφους της μεταπολεμικής γενιάς, ο Μανόλης Αναγνωστάκης.
Ουρανός
Πρώτα να πιάσω τα χέρια σου
να ψηλαφίσω το σφυγμό σου
ύστερα να πάμε μαζί στο δάσος
ν’αγκαλιάσουμε τα μεγάλα δέντρα
που στον κάθε κορμό έχουμε χαράξει
εδώ και χρόνια τα ιερά ονόματα
να τα συλλαβίσουμε μαζί
να τα μετρήσουμε ένα- ένα
με τα μάτια ψηλά στον ουρανό σαν προσευχή.
Το δικό μας το δάσος δεν το κρύβει ο ουρανος.
Δεν περνούν από δω ξυλοκόποι.
Είχε φυλακισθεί και καταδικασθεί σε θάνατο για τις πολιτικές του πεποιθήσεις. Εκέινη τη χρονιά γράφει το ποίημα ” Στο Νίκο Ε…1949″. Ένα ποιήμα που αρχικά είχε εκληφθεί ως απάντηση στο ποιήμα του Εγγονόπουλου ” Ποίησης 1948″.
Ο Μανόλης Αναγνωστάκης χαρακτηρίστηκε ως ο “ποιητής της ήττας” αφού οι στίχοι του αποτύπωναν τη διάψευση των οραμάτων της Αριστεράς.
Φοβάμαι
τους ανθρώπους που εφτά χρόνια
έκαναν πως δεν είχαν πάρει χαμπάρι
και μια ωραία πρωία –μεσούντος κάποιου Ιουλίου–
βγήκαν στις πλατείες με σημαιάκια κραυγάζοντας
«Δώστε τη χούντα στο λαό».
Φοβάμαι τους ανθρώπους
που με καταλερωμένη τη φωλιά
πασχίζουν τώρα να βρουν λεκέδες στη δική σου.
Φοβάμαι τους ανθρώπους
που σου ‘κλειναν την πόρτα
μην τυχόν και τους δώσεις κουπόνια
και τώρα τους βλέπεις στο Πολυτεχνείο
να καταθέτουν γαρίφαλα και να δακρύζουν.
Φοβάμαι τους ανθρώπους
που γέμιζαν τις ταβέρνες
και τα ‘σπαζαν στα μπουζούκια
κάθε βράδυ
και τώρα τα ξανασπάζουν
όταν τους πιάνει το μεράκι της Φαραντούρη
και έχουν και «απόψεις».
Φοβάμαι τους ανθρώπους
που άλλαζαν πεζοδρόμιο όταν σε συναντούσαν
και τώρα σε λοιδορούν
γιατί, λέει, δεν βαδίζεις στον ίσιο δρόμο.
Φοβάμαι, φοβάμαι πολλούς ανθρώπους.
Φέτος φοβήθηκα ακόμα περισσότερο.
Αυτή η ανεξέλεγκτη και χειμαρρώδης αντιστασιολογία, πόσο μάλλον από ανθρώπους που όψιμα ανακάλυψαν αυτό το ορυχείο, ομολογώ ότι με εκνευρίζει λίγο, με μελαγχολεί. Δεν διέπομαι από κανένα πνεύμα ρεβανσισμού και δεν αισθάνομαι καλά σε ένα κλίμα φραστικού παλικαρισμού που γίνεται εκ του ασφαλούς βέβαια. Είμαι ξένος σε αυτό το κλίμα.
Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1986) και το “Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας” (2002) ενώ αναγορεύτηκε επίτημος διδάκτορας του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Ο Γιώργος Καφταντζής το 1955 γράφει «Ο Αναγνωστάκης τοποθέτησε στη βιτρίνα της νέας μας ποίησης ένα καινούριο μπουκαλάκι με άγνωστο δηλητήριο. Μα αν έλειπε δε θα ‘ξερε κανείς πως η ζωή μας αυτούς τους καιρούς είχε την κατρακύλα της. Είναι για την ελληνική τέχνη ότι ο πόνος για το κορμί το ανθρώπινο. Προειδοποιεί τον κίνδυνο.”