Πριν μερικά χρόνια ήταν για πολλούς απλά μια περιοχή κάπου εκεί στο κέντρο. Σήμερα, σημαίνει πλέον πολλά περισσότερα από έναν προορισμό διασκέδασης. Αυτή την εβδομάδα βολτάρουμε στο Κουκάκι. Σε αυτή την συνοικία της Αθήνας, θα δει κανείς παιδιά να κάνουν ποδήλατο στις όμορφες και γεμάτες χρώμα γειτονιές της, ηλικιωμένους και μη να συχνάζουν σε ταβερνάκια χαζεύοντας τους περαστικούς και τουρίστες με έναν χάρτη στο χέρι, να φωτογραφίζουν την Ακρόπολη και να ανακαλύπτουν τις μυστικές πτυχές της πρωτεύουσας.
Mε λίγα λόγια…
Το Κουκάκι βρίσκεται στην νοτιοανατολική πλευρά του λόφου Φιλοπάππου. Το όνομα της περιοχής προήλθε από τον εργοστασιάρχη Γεώργιο Κουκάκη, έναν από τους πρώτους κατοίκους της περιοχής, στις αρχές του 20ού αιώνα, ο οποίος είχε ανοίξει βιοτεχνία σιδερένιων κρεβατιών.
Σύμφωνα με την απάντηση του Τμήματος Δημοτικού Ιστορικού Αρχείου, δεν βρέθηκαν στοιχεία που να δικαιολογούν την ετυμολογική προέλευση της εν λόγω ονομασίας («Κουκάκι», ως ουδέτερο υποκοριστικό του οσπρίου «κουκί» ή «Κουκάκη» προς τιμή του ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 Μιχαήλ Κουκάκη, όπως αναφέρει ο καταγγέλλων). Στην Α΄ Επίσημη διαίρεση των Αθηνών, όπως αυτή αποτυπώνεται στο χάρτη των Αθηνών του Αθαν. Γεωργιάδη το 1908 «Πίναξ Αθηνών», δημοσιευμένος στο βιβλίο του Ελ. Σκιαδά «Οι συνοικίες των Αθηνών – Η πρώτη επίσημη διαίρεση (1908)», η ευρύτερη συνοικία φέρει την ονομασία «Φιλοπάππου». Επομένως, κατά το έγγραφο του Τμήματος Δημοτικού Ιστορικού Αρχείου, επισήμως η ονομασία «Κουκάκη» (ή Κουκάκι) προήλθε μετά την πρώτη δεκαετία του 20ού αι.
Συνορεύει με τις περιοχές των Πετραλώνων, του Νέου Κόσμου και φυσικά της Ακρόπολης. Διασχίζεται από την λεωφόρο Συγγρού. Το Κουκάκι χαρακτηρίζεται ως μια πυκνοδομημένη περιοχή, κορεσμένη ήδη από τις δεκαετίες του 1960 και 1970. Παραμένει όμως ακριβή συνοικία, λόγω τοποθεσίας. Από το Κουκάκι διέρχεται η γραμμή 2 του μετρό και εξυπηρετείται από τον σταθμό Συγγρού- Φιξ.
Το Κουκάκι μέχρι και την δεκαετία του ’80 , αποκαλούνταν “Μικρό Παρίσι”. Διέθετε πλήθος από ταβέρνες και ήταν η συνοικία όπου κάποιος έκανε τις καλύτερες παρέες.
Ένας κάτοικος της περιοχής αφηγείται…
Συναντώ και μιλάω με τον Πέτρο, έναν από τους παλιότερους κατοίκους της περιοχής ο οποίος μου μιλάει με αγάπη για την γειτονιά του Κουκακίου και εκμυστηρεύεται διάφορες σκέψεις του.
- Πόσα χρόνια ζεις στην περιοχή και τι είναι αυτό που θεωρείς ότι την κάνει ξεχωριστή και ιδιαίτερη, για να την περπατήσει κανείς;
Ζω στο Κουκάκι από το 1960 στην περιοχή της Ακρόπολης. Αυτό που την κάνει ξεχωριστή θεωρώ πως είναι ο βράχος της Ακρόπολης, το Μουσείο, οι πεζόδρομοι Διονυσίου Αρεοπαγίτου και Μακρυγιάννη. Επίσης ο λόφος του Φιλοπάππου με τον Λουμπαρδιάρη, με την μοναδική θέα στο λεκανοπέδιο της Αττικής και τους γύρω δρόμους με τα υπέροχα νεοκλασικά κτίρια. Όσο κατηφορίζουμε προς το κέντρο του Κουκακίου βρίσκουμε τους δύο πεζόδρομους (Δράκου και Γιωργάκη Ολυμπίου) γεμάτους μικρά συνοικιακά μαγαζάκια με μεζέδες και ρακόμελα.
- Σε σχέση με το παρελθόν τι είναι αυτό που έχει αλλάξει τώρα στην περιοχή;
Πέρα από τον βράχο της Ακρόπολης, όλα τα άλλα θα έλεγα πως έχουν αλλάξει. Πρόλαβα την Καλλιρόης να είναι ποτάμι, την περιοχή χωρίς αυτοκίνητα, να παίζουμε μπάλα στους δρόμους. Πολυκατοικίες δεν υπήρχαν. Όλοι οι πεζόδρομοι έχουν φτιαχτεί την τελευταία 15ετία. Επί Κωνσταντίνου Καραμανλή, κατασκευάστηκαν οι πολυκατοικίες. Τώρα με την κρίση έχουν κλείσει σχεδόν όλα τα εμπορικά καταστήματα της περιοχής, όμως παρατηρείται άνθιση των μικρών μαγαζιών τύπου μεζεδοπωλείων, όπου συγκεντρώνονται πολλοί νέοι λόγω των χαμηλών τιμών. Παλιά το τραμ περνούσε μέσα από το Κουκάκι, ακόμα βλέπουμε τις γραμμές του να περνούν από τον πεζόδρομο της Μακρυγιάννη. Μετά την κατασκευή του μετρό η περιοχή γνώρισε νέα περίοδο άνθισης. Επίσης, παλιά λειτουργούσε και το ιστορικό εργοστάσιο του Φιξ δίπλα στο ποτάμι, το οποίο σήμερα ανακαινίστηκε. Μεγάλη αλλαγή αποτελεί επίσης η κατασκευή του νέου μουσείου της Ακρόπολης.
- Ως γνήσιος κάτοικος μια συνοικίας κοντά στο κέντρο της Αθήνας, ποια θεωρείς ότι είναι τα αρνητικά αλλά και ποια τα θετικά στοιχεία;
Τα θετικά της είναι ότι είναι πολύ κοντά στο κέντρο της Αθήνας και είναι εύκολη η πρόσβαση με τα πόδια στις περιοχές της Πλάκας και του Θησείου. Έχουμε κάθε είδους μέσο μαζικής μεταφοράς. Έχει πολύ ωραία μέρη για περίπατο, καλό κλίμα λόγω των λόφων τριγύρω, έχει ζωή στους δρόμους του όλο το 24ωρο, 365 μέρες το χρόνο. Αρνητικά στοιχεία είναι η έλλειψη χώρων στάθμευσης και η καθαριότητα στους δρόμους όσο απομακρυνόμαστε από την Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Επίσης, ο δακτύλιος είναι άλλο ένα χαρακτηριστικό που δυσκολεύει την ζωή των κατοίκων.
- Τι θα ήθελες να δεις στην περιοχή που δεν το έχεις δει ακόμη;
Θα ήθελα να δω περισσότερα πάρκα, καλύτερη και αποτελεσματικότερη προσπάθεια από το Δήμο για καθαριότητα της περιοχής. Τους πεζόδρομους χωρίς αυτοκίνητα και μηχανάκια…
Ακούγοντας αυτά που μου έλεγε ο Πέτρος και περπατώντας στον πεζόδρομο, ένιωσα την αγάπη που έχουν οι άνθρωποι για την συνοικία τους αυτή. Αγαπούν τα σπίτια τους, την ιστορία της περιοχής αλλά και τις καθημερινές χαρές και στιγμές που ζουν εδώ.
18 Μαϊου η πρεμιέρα του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης
Ευχάριστα νέα για την περιοχή, καθώς σε λιγότερο από ένα μήνα, με αφορμή τον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων, θα ανοίξουν επιτέλους οι πόρτες του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης σε ειδικές ομάδες κοινού.
Αν τελικά πάνε όλα σύμφωνα με τον προγραμματισμό, κατόπιν προσκλήσεως ομάδες ειδικού κοινού θα έχουν την ευκαιρία να ξεναγηθούν στο νέο κτίριο, το παλιό εργοστάσιο Φιξ επί της Λεωφόρου Καλλιρρόης τη συγκεκριμένη ημέρα, ενώ προγραμματίζεται να υπάρξει τιμητική πρόσκληση για τους εργάτες που δούλεψαν τόσα χρόνια για τη μετατροπή του κτιρίου σε μουσειακό χώρο.
Κουκάκι σημαίνει εικόνες και στιγμές” θα σου πουν όσοι το ξέρουν καλά και συχνάζουν εδώ. Βλέπεις παρέες ηλικιωμένων να παίζουν τάβλι στα παρκάκια της περιοχής, αγναντεύεις τα νεοκλασικά κτίρια και τις μονοκατοικίες της Ορλώφ και του Φιλοπάππου και σίγουρα κάπου θα πάρει το μάτι σου, τους Παντειακούς φοιτητές και τους hipsters να βολτάρουν με ποδήλατα και σκυλιά. Για όσους σκέφτονται να μείνουν στην περιοχή, τα ενοίκια ανεβαίνουν όσο πλησιάζει κανείς στο μετρό, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο ή στον περιφερειακό του Φιλοπάππου. Είναι πάντως περιοχή όπου βρίσκει ακόμη κανείς φτηνές, «καλές ευκαιρίες». Υπάρχουν κυρίως μικρές πολυκατοικίες και παλιές μονοκατοικίες και διπλοκατοικίες, ήσυχα διαμερίσματα σε ισόγεια και ωραία ρετιρέ.
Το Κουκάκι είναι μια γειτονιά με μια καλλιτεχνική ιστορία που ξετυλίγεται γύρω από δημιουργικές πρωτοβουλίες πολιτών, μάχιμες νεολαίες του παρελθόντος, οικογενειακά στέκια, φιλική καθημερινότητα, χώρο για μειονότητες και σίγουρα μια ηχηρή επιβεβαίωση μου, να συνεχίσω να ανακαλύπτω το κέντρο της Αθήνας….
