Συνιστώ έντονα την δουλειά του Alfie Kohn. Όχι μόνο είναι διασκεδαστικός ομιλητής αλλά καταφέρνει να εστιάσει αποτελεσματικά στα παράδοξα των θεωριών παιδαγωγικής και στις λογικές τους “τρύπες”. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ο τρόπος που συνδέει την τιμωρία με την ανταμοιβή παιδιών. Δηλαδή ότι είναι δυο όψεις του ίδιου, στρεβλού μηνύματος:
1. Κάνε ότι σου λέω παιδί μου
2a. Αν δεν μου αρέσει σε τιμωρώ
2β. Αν μου αρέσει έχεις βραβείο ή το “μπράβο”
Το τελικό αποτέλεσμα; Τα παιδιά γίνονται εγωιστές γιατί αντί η έμφαση να είναι στο κοινό καλό, είναι στον εαυτούλη τους. “Είναι σαν να λέμε στα παιδιά: μην ληστεύετε τράπεζες γιατί θα καταλήξετε στην φυλακή.” Δεν περιέχει ηθική, δεν περιέχει κρίση. “Μην ληστεύετε τράπεζες γιατί είναι λάθος” είναι η σωστή θέση και βέβαια δεν είναι εύκολο να εξηγήσεις το “γιατί”. Σίγουρα όμως όχι υπό τον φόβο της τιμωρίας.
Η έρευνα έχει αποδείξει ότι ακόμα και το λεκτικό “μπράβο” υποθάλπει τον φυσικό μηχανισμό του παιδιού να δημιουργήσει το δικό του σύστημα αξιών, ή ακόμα και να ευχαριστιέται κάτι. Μια κλασσική έρευνα πάνω σε αυτό έγινε το 1973 όπου τα ίδια παιδιά που ζωγράφιζαν με χαρά με τους μαρκαδόρους, σταμάτησαν να τους χρησιμοποιούν όταν τους έδιναν δώρο για να ζωγραφίζουν! http://fitaba.com/page16/assets/Overjustification%20Study%20-%20Lepper.pdf
(Journal of Personality and Social Psychology, 1973, Vol. 28, No. 1, 129-137)