«Ο Πολιτισμός ενός έθνους διακρίνεται από τον τρόπο, με τον οποίο οι άνθρωποι συμπεριφέρονται στα ζώα.»
Μαχάτμα Γκάντι
Η 4η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα των ζώων… Συνοδοιπόροι μας στον πλανήτη-Γη, είναι συχνά παραγνωρισμένα ή υποτιμημένα…
Δανείζομαι ένα άρθρο από την Καθημερινή, του δημοσιογράφου Γ. Κουμάντου, που δημοσιεύτηκε στις 11-7-2004 αλλά είναι πάντα επίκαιρο δυστυχώς. Νομίζω δεν θα μπορούσα να τα περιγράψω καλύτερα:
“Tα ζώα ως μέτρο του ανθρώπου
Aς αφήσουμε κατά μέρος το παλαιό «φιλοσοφικό» πρόβλημα αν τα ζώα έχουν ψυχή (το ίδιο ερώτημα είχε άλλωστε τεθεί και για τους ανθρώπους με χρώμα διαφορετικό από το δικό μας), γιατί κινδυνεύει να μας οδηγήσει στο πολύ γλιστερό πρόβλημα τι είναι η ψυχή. Eίναι κάτι άλλο ή κάτι περισσότερο από τον υποθετικό φορέα κάποιων λειτουργιών;
Για να γυρίσουμε στα ζώα, το σωστό ερώτημα θα ήταν αν και αυτά έχουν κάποιες από τις λειτουργίες αυτές. Oι άμεσες εμπειρίες μας που επιβεβαιώνονται από επιστημονικές έρευνες δεν επιτρέπουν καμιά αμφιβολία για την καταφατική απάντηση, άσχετα αν τη συνοδεύουν με κάποιες διαφοροποιήσεις: αρχίζοντας από μονοκύτταρους οργανισμούς και φθάνοντας στα σπονδυλωτά ζώα με κορύφωμα τους ανθρωποειδείς πιθήκους και, τελικά, τον άνθρωπο, διαπιστώνεται μια σταδιακή αύξηση των λειτουργιών αυτών.
Στις κάπως πιο αναπτυγμένες μορφές ζωής (για τις κατώτερες, ακόμα και η έρευνα είναι δύσκολη ή αδύνατη), οι ζωντανοί οργανισμοί, ζώα και όχι μόνον άνθρωποι, έχουν και αισθήσεις και νευρικό σύστημα, ακόμα και κάποιες νοητικές λειτουργίες εμφανίζουν: βλέπουν, ακούν, μυρίζονται, αλλά και πονάνε, αναγνωρίζουν και καταλαβαίνουν αφού μπορούν να λύσουν μερικά απλά προβλήματα (π.χ. να ανοίξουν μια πόρτα που τα χωρίζει από την τροφή).
Mετρήσεις επιτρέπουν το συμπέρασμα ότι η νοημοσύνη των μεγάλων πιθήκων δεν είναι χαμηλότερη από τη νοημοσύνη ενός βρέφους. Aλλά το σύστημα των κανόνων και των αξιών μέσα στο οποίο ζούμε είναι ανθρωποκεντρικό, φτιαγμένο από εμάς τους ανθρώπους για εμάς τους ανθρώπους. Tα ζώα, όλα τα ζώα, κατατάσσονται αυτομάτως στην κατηγορία των αντικειμένων, σαν πράγματα, ενώ μοναδικό υποκείμενο παραμένει ο άνθρωπος. Mόνον σ’ αυτόν αναγνωρίζονται δικαιώματα και υποχρεώσεις, πάντα απέναντι άλλων ανθρώπων – τα πράγματα και τα ζώα δεν είναι παρά σημεία αναφοράς των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων.
Mικρή, αλλά χαρακτηριστική συνέπεια αυτού του ανθρωποκεντρισμού είναι η νομική αδυναμία, στο Δίκαιό μας, να αφήσει κανείς κάποιο κληροδότημα σε ένα αγαπημένο του ζώο συντροφιάς (αλλού, κάποιοι έμμεσοι τρόποι υπάρχουν). Eίναι όμως γνωστό και γενικά παραδεκτό ότι οι κανόνες του δικαίου δεν είναι το μοναδικό σύστημα κανόνων που ρυθμίζει τη ζωή μας. Παράλληλα προς αυτό υπάρχει και ένα σύστημα κανόνων ηθικής, αυξημένης ευαισθησίας, άγραφο, χωρίς κρατικές κυρώσεις για την ενδεχόμενη παράβασή του, αλλά με το κύρος που του δίνει η κοινωνική καθιέρωση και η κοινωνική αποδοκιμασία των παραβάσεών του. Σ’ αυτές τις υποχρεώσεις εντάσσεται και η υποχρέωση του ανθρώπου να συμπεριφέρεται με ευαισθησία στα ζώα.
Eτσι, τα ζώα μπορεί να μην έχουν δικαιώματα με την τεχνική-νομική έννοια, αλλά έχουν κάτι που είναι ίσως περισσότερο: είναι μέτρο της ποιότητας των ανθρώπων.
(Πειραματική απόδειξη: θα θέλατε ως γαμπρό σας ή και ως υπάλληλό σας έναν άνθρωπο που διασκεδάζει βασανίζοντας τα ζώα;)
Bέβαια, αυτή η ηθική «υποχρέωση» ευαίσθητης συμπεριφοράς προς τα ζώα υποβάλλεται σε δύο κρίσιμους περιορισμούς, μάλλον σε δύο δοκιμασίες, θα έπρεπε να πούμε:
O πρώτος οφείλεται στο γεγονός ότι, κατά μια τάξη των πραγμάτων που φαίνεται και ίσως είναι φυσική, τα ζώα χρησιμοποιούνται ως τροφή από τον άνθρωπο. Mπορεί αυτή η φυσική τάξη να αμφισβητηθεί: οι άνθρωποι θα μπορούσαν να είναι φυτοφάγοι χωρίς βλάβη, ίσως και με ωφέλεια για την υγεία τους – γεγονός πάντως είναι ότι ο άνθρωπος δεν είναι ο μόνος σαρκοβόρος ζωικός οργανισμός και η εικόνα ζώων που τρέφονται με άλλα ζώα δίνει στο φαινόμενο μια «φυσικότητα», που απλώς δεν έχει ανατραπεί από κάποια πολιτιστική αποδοκιμασία αυτής της διατροφής.
Oπότε προβάλλει η αντίρρηση: περίεργη ευαισθησία, περίεργος σεβασμός προς κάποια κατηγορία ζώντων οργανισμών που πρόκειται να τα σκοτώσεις για να τα φας, συχνά μάλιστα τα εκτρέφεις για τον σκοπό αυτόν
H δεύτερη δοκιμασία του κανόνα της ευαίσθητης συμπεριφοράς προς τα ζώα είναι ακόμη σοβαρότερη, γιατί δεν οφείλεται σε κάποια «φυσική ανάγκη», αλλά στην πολιτιστικά προσδιοριζόμενη επιθυμία επιστημονικών πειραμάτων σε ζώα: αίτια ασθενειών, θεραπευτικές μέθοδοι, καινούργια φάρμακα – η διαπίστωσή τους και η διαπίστωση της αποτελεσματικότητάς τους (ή τυχόν παρενεργειών) γίνονται με πειράματα σε ζώα που τους προκαλούν και πόνο και ασθένειες και θάνατο. Άλλος τρόπος δεν φαίνεται να υπάρχει (εκτός από πειράματα σε ανθρώπους…) και μια γενική απαγόρευση των πειραμάτων σε ζώα (αν θεσπιζόταν και γινόταν σεβαστή σε παγκόσμια κλίμακα) θα ισοδυναμούσε με σταμάτημα των ερευνών στον τομέα της ιατρικής.
Eδώ, ο ανθρωποκεντρισμός είναι μια επιλογή εις βάρος των ζώων υπέρ των ανθρώπων. Παρ’ όλα αυτά, η ευαισθησία προς τα ζώα μπορεί να εκδηλωθεί με τη μέριμνα για τον περιορισμό των κακών που προκαλεί η κυρίαρχη θέση του ανθρώπου.
Στον τομέα της διατροφής, η μέριμνα αυτή μπορεί να αποβλέπει κυρίως στις συνθήκες της μεταφοράς των ζώων στους τόπους της θανάτωσής τους (συνθήκες που συχνά είναι εξαιρετικά σκληρές), αλλά και στην ίδια τη θανάτωση, που μπορεί να γίνεται με μεθόδους χωρίς σκληρότητα, περίπου ευθανασίας.
Στον τομέα των επιστημονικών πειραμάτων μπορούν να λαμβάνονται ανάλογες μέριμνες για τον περιορισμό του πόνου και, επιπλέον, τα πειράματα να μη γίνονται παρά όταν είναι πραγματικά αναγκαία.
Σχετικά, έχουν επιγραμματικά διατυπωθεί τρεις αρχές που πρέπει να διέπουν κάθε πειραματισμό σε ζώα: αντικατάσταση των σπονδυλωτών πειραματόζωων με κατώτερους οργανισμούς, μείωση των πειραμάτων στο ελάχιστο όριο που εξασφαλίζει τη στατιστική αξιοπιστία, βελτίωση των πειραματικών μεθόδων κυρίως με τη χρήση αναλγητικών (στα αγγλικά οι αρχές αυτές είναι γνωστές ως τα 3R: Replacement, Reduction, Refinement).
Eυτυχώς, το όλο θέμα της συμπεριφοράς προς τα ζώα δεν παραπέμπεται μόνο στην ηθική ευαισθησία του καθενός. Ένα πλέγμα κανόνων Δικαίου έχει αναπτυχθεί στο θέμα αυτό, τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο διεθνές. Oι κανόνες αυτοί προβαίνουν σε χρήσιμες διακρίσεις (π.χ. ζώα συντροφιάς, ζώα εργασίας και εκτρεφόμενα ζώα) και φθάνουν σε ρυθμίσεις αξιέπαινα λεπτομερειακές.
Αξίζει να μνημονευθούν –για πολλούς λόγους, αλλά και γιατί από πολλούς αγνοούνται: ένας γενικός ελληνικός νόμος για την προστασία των ζώων και πολλοί νόμοι που κυρώνουν ευρωπαϊκές συμβάσεις για την προστασία των ζώων κατά τις διεθνείς μεταφορές, για την προστασία των ζώων και την εκτροφή και για την προστασία των προς σφαγή ζώων ή για την προστασία των σπονδυλωτών ζώων που χρησιμοποιούνται για πειραματικούς ή άλλους επιστημονικούς σκοπούς, καθώς και ευρωπαϊκές οδηγίες για την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά τους.
Tο νομικό πλαίσιο φαίνεται ικανοποιητικό και σταθερά συμπληρώνεται. Tο ζήτημα είναι ποιος θα φροντίσει για την εφαρμογή και την τήρησή του και μάλιστα όταν συχνά αυτό συνεπάγεται έξοδα. Tα ζώα ούτε δικαιώματα έχουν ούτε ψήφο, ενώ οι άνθρωποι που θα έπρεπε να τηρούν αυτούς τους νόμους και αδιαφορία έχουν αλλά και συμφέροντα αντίθετα προς την τήρησή τους, επιπλέον δε έχουν και χρήματα και ψήφο που συχνά παρακινούν τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες ή τους πολιτικούς προϊσταμένους τους σε παραλείψεις παρεμβάσεων ( και επιβολής κυρώσεων…) που θα όφειλαν να κάνουν. Kαι τότε είναι η ώρα κινητοποίησης των ιδιωτικών ανθρωπίνων ευαισθησιών που πρέπει να πιέζουν για την τήρηση των νόμων: η συμπεριφορά μας απέναντι στα ζώα είναι μέτρο της δικής μας ηθικής ποιότητας. ”
(εδώ τελειώνει το θαυμάσιο αυτό άρθρο ενός ευαισθητοποιημένου ανθρώπου).
Ένα ζωάκι για συντροφιά…μέσα από στοιχεία του αστρολογικού χάρτη μας
Ο άνθρωπος πάντα ζούσε συντροφιά με τα ζώα. Σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη, σε κάθε έθνος ή φυλή, τα ζώα συνυπήρχαν με μας. Πάνω από 1500 χρόνια προ Χριστού, βρίσκουμε τοιχογραφίες με σκύλους και ανθρώπους.
Άλλοι λιγότερο, άλλοι περισσότερο εκτιμάμε την παρουσία ενός ζώου κοντά μας. Για πολλούς είναι συντροφιά, για άλλους η ασφάλεια, για άλλους απλά μία ένδειξη τρυφερότητας και αγάπης. Η αστρολογία, θα μπορούσε να μας υποδείξει ποιο ζωάκι θα μας ταίριαζε, ώστε να νοιώθουμε άνετα μαζί του.
Τα ζώδια που θα αναφέρω, είναι είτε σαν ζώδια του Ήλιου μας (από την ημερομηνία γέννησης), είτε ανήκουν στο ζώδιο του Ωροσκόπου και της Σελήνης. Θα έλεγα μάλιστα, πως το ζώδιο της Σελήνης, είναι το πλέον ενδεικτικό για την επιλογή ενός οικιακού ζώου. Αν κάποιος αναγνώστης ενδιαφέρεται να το μάθει τον ωροσκόπο ή την θέση της Σελήνης του, θα μπορούσε να τα βρει στα υπολογιστικά μας προγράμματα ή να μου στείλει ένα μήνυμα με τα στοιχεία γέννησης για να τον ενημερώσω.
Στοιχείο :
Τα άτομα με έντονο το στοιχείο της γης (Ταύρος, Παρθένος, Αιγόκερως), θα μπορούσαν να ταυτιστούν με ένα ζώο, ιδιαίτερα η Παρθένος. Για τον Ταύρο, τα ζώα της αγροτικής ζωής ενδείκνυνται (φυσικά αν ζει στην επαρχία ή έχει ένα εξοχικό σπίτι), αλλά και τα ζώα που φαίνονται ικανά να του παρέχουν ασφάλεια, δηλαδή ένας σκύλος-φύλακας. Αντίθετα, με το ζώδιο της Παρθένου προβεβλημένο, τα πιο πιθανά, είναι τα μικρά ζώα και θα μπορούσαν να ανήκουν στα τρωκτικά, όπως το χάμστερ, το Ινδικό Χοιρίδιο, το σκιουράκι…Για τον Αιγόκερω, το ζώο πρέπει να είναι πειθαρχημένο και να μην δημιουργεί αταξία στον χώρο. Δεν αποκλείεται να αποτελεί μέρος της κοινωνικής του εικόνας.
Τα άτομα με έντονο το στοιχείο του νερού (Καρκίνος, Σκορπιός, Ιχθείς), θα επέλεγαν κατ’ αρχήν ένα ενυδρείο ή μία λιμνούλα στον κήπο. Η ενέργεια που εκπέμπει και η ηρεμία που θα αντλήσουν μέσω αυτού, είναι το καλύτερο φάρμακο στις συναισθηματικές τους διακυμάνσεις. Στα οικιακά ζώα γενικά, μπορούμε να πούμε πως βρίσκουν ηρεμία και τα αντιμετωπίζουν με ευαισθησία. Η γάτα, ένα ήρεμο σκυλάκι, ένα κουνέλι, είναι ζώα που έρχονται στην συνέχεια στην επιλογή. Στην περίπτωση του Σκορπιού, σπάνια πλάσματα, όπως η ιγκουάνα, ή το φίδι, θα ταίριαζαν επίσης.
Τα άτομα με το στοιχείο του αέρα (Δίδυμοι, Ζυγός, Υδροχόος), αγαπούν τα πουλιά περισσότερο, αλλά και όσα ζώα έχουν ελευθερία και κίνηση. Τους αρέσει να τα παρατηρούν και να τραβούν την προσοχή τους. Επομένως, δεν είναι σπάνιο να τους δούμε με πολλά κλουβιά, ή με ένα μεγάλο κλουβί όπου τα πουλιά ζουν άνετα μέσα, δίνουν χαρούμενο τόνο με τα τιτιβίσματά τους και προσφέρουν ένα πολύχρωμο θέαμα στον χώρο. Ένα κυνηγόσκυλο που θα απαιτεί αρκετά συχνά περίπατο είναι καλός σύντροφος επίσης, ή μία ανεξάρτητη γάτα, όπως η Σιαμέζα. Για τον Ζυγό ειδικά, θα ήταν καλό το ζώο να έχει καλή αισθητική ή να μην χαλάει την αρμονία του χώρου με την παρουσία του.
Τα άτομα με το στοιχείο της φωτιάς (Κριός, Λέων, Τοξότης), επιδιώκουν να έχουν ζώα που εκπαιδεύονται σε αθλήματα ή άλλες δραστηριότητες. Αγαπούν να έχουν μαζί τους περιπάτους ή να τα παρατηρούν να κάνουν διάφορα κόλπα. Επομένως ένα ανήσυχο και αεικίνητο σκυλί θα ήταν το καλύτερο σαν επιλογή. Μικρότερο ενδιαφέρον θα είχαν για μία ανένταχτη γάτα, εκτός ίσως από τους φίλους στο ζώδιο του Λέοντα. Στο ζώδιο αυτό, υπάρχει σεβασμός και εκτίμηση προς κάθε υπερήφανο ζώο. Στον Τοξότη θα άρεσε πολύ η ιππασία, επομένως αν έχει την ευχέρεια, θα μπορούσε να ασχοληθεί με τα άλογα.
Σημαντικό είναι να μην αγνοούμε πως κάθε ζώο, έχει τον δικό του χαρακτήρα, ακόμη κι αν ανήκει στην ίδια ράτσα με άλλα. Μην θεωρούμε πως η προσωπικότητα είναι μόνο προνόμιο των… ανθρώπων!!!
Καθώς τα στοιχεία συνδυάζονται μεταξύ τους, θα μπορούσαμε να πούμε πως τα άτομα με στοιχεία της γης, νοιώθουν άνετα με κατοικίδια της κατηγορίας του νερού και το αντίθετο. Το ίδιο συμβαίνει μεταξύ των ατόμων με στοιχεία της φωτιάς που νοιώθουν άνετα με κατοικίδια της κατηγορίας του αέρα και το αντίθετο.
Ανάλογα από την σύνθεση του χάρτη μας, φυσικά, υπάρχουν παραλλαγές, είναι όμως σημαντικό να γνωρίζουμε τι μας έλκει περισσότερο, ούτως ώστε να προσφέρουμε στους μικρούς μας φίλους, ζεστασιά, φροντίδα, αγάπη και να τους εντάξουμε στα μέλη της οικογένειάς μας.
