Είναι το εξής ένα: οι λίστες! Γράφω ως θύμα και θύτης αυτής της πρακτικής. Το διαδίκτυο είναι γεμάτο από τέτοιες λίστες επειδή ακριβώς τις επιζητούμε. Θέλουμε να μετατρέψουμε ένα θέμα, οποιοδήποτε θέμα, σε μια εύπεπτη και πολύ συγκεκριμένη σειρά υποθεμάτων. Τα πέντε καλύτερα προγράμματα για διαχείριση μουσικής, οι τρεις καλύτερες ιστοσελίδες για γνωριμίες, οι δέκα καλύτερες συνταγές για χωρισμένους γονείς με 1.5 παιδιά. Ξορκίστε την γνώση με τίτλους!
Προσωπικά ήμουν πάντα περήφανος για την ικανότητά μου να κάνω λίστες. Στο ελληνικό σχολείο δεν διδάσκεται αρκετά η τέχνη της περίληψης. Ειδικά όταν μιλάς μπροστά σε κόσμο, όπως ξέρουν όλοι οι πολιτικοί μας, είναι πολύ εντυπωσιακό να αρχίζεις μια ενότητα λέγοντας «είναι τρία τα πράγματα που πρέπει να ξέρει κανείς σε αυτό το θέμα:” και μετά να πεις πράγματι τρία! (Αντίθετα, είναι μεγάλη ξεφτίλα να ξεμείνεις στο δεύτερο…)
Αλλά το πρόβλημά μου δεν είναι επικοινωνιακό ή αισθητικό. Είναι ουσιαστικό. Έχει να κάνει με το τι είδους πράγματα βγαίνουν από τον εγκέφαλό σου όταν αρχίζεις να κάνεις μια λίστα. Με το που θα 
βάλεις στο χαρτί «1)» η ζημιά έχει ήδη γίνει. Ευνούχισες το μυαλό σου από όλες τις ενδιαφέρουσες, φαινομενικά άσχετες ιδέες που πέταγαν από εδώ και από εκεί γιατί τουφέκισες την πρώτη. Και αφού γράψεις την πρώτη ιδέα στην λίστα, σαν νεκρή μπεκάτσα στα πόδια σου, σου υπαγορεύει με αρκετά σφιχτό τρόπο την συνέχεια.
Αν δεν ακολουθείτε τον ειρμό μου σε αυτό το σημείο, ίσως δεν έχετε παρακολουθήσει τις αντιρρήσεις μου στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το Google σαν μηχανή αναζήτησης. Με προβληματίζει ο τρόπος που παρουσιάζει τα αποτελέσματα (για αυτό είχα ενθουσιαστεί παλιότερα με το ergo δυστυχώς έκλεισε η εταιρεία) αλλά και το μεδούλι της μεθοδολογίας μιας αναζήτησης βασισμένης σε λέξεις. Όσο περισσότερο παλεύω με συγκεχυμένες έννοιες τις οποίες θα ήθελα να χρησιμοποιεί το Google για να μου φέρνει καλύτερα αποτελέσματα, τόσο πιο πολύ με ενοχλεί το γεγονός ότι στον δεκάλογο της πρώτης σελίδας αποτελεσμάτων του είναι επαρκές.
Γιατί το «επαρκές» είναι ο εχθρός του αξιόλογου. Είναι διαμετρικά αντίθετο της Τέχνης. Είναι ο θάνατος της φαντασίας. Και ένα BigMac meal ίσως είναι επαρκές, είναι και φτηνό στις περιόδους που η McDonald’s προσπαθεί να κερδίσει μερίδιο αγοράς και σου το σερβίρουν αφάνταστα γρήγορα με ψηλά επίπεδα αξιοπιστίας και σταθερότητας. Δεν το κάνουν όμως όλα αυτά τα σημαντικά πλεονεκτήματα αξιόλογο γεύμα.
Ίσως είμαι ρομαντικός ή κομπλεξικά αντισυμβατικός. Συχνά μου άρεσαν τα φαγητά που όλοι οι υπόλοιποι στο σπίτι θεωρούσαν αποτυχία. Αν έβαζες στην άκρη την καμένη άκρη και δεν έδινες σημασία στο πολύ αλάτι, εκεί ανάμεσα στο τραγανιστό λαχανικό και την πίτα είχε κάτι καινούργιο και ενδιαφέρον…
