Είναι θέμα χρόνου σε κάποια συγκέντρωση γονέων να αρχίσει το τροπάρι περί τεχνολογικής εξάρτησης. Είτε γκρινιάζουν ή ευλογούν τα δυο κανάλια με παιδική ζώνη το Σαββατοκύριακο. Ήταν μια άλλη συζήτηση όμως, με τον αδελφό μου (και διευθυντή του AMY Digital Video) που μου έδωσε την ιδέα που δούλεψε. Μου έλεγε τις τελευταίες εξελίξεις στο διαδραστικό βίντεο και είδα εντυπωσιασμένος τις μεταδόσεις που έκαναν από εκθέσεις όπως η Photovision με χρήση κινητών τηλεφώνων. (Γιατί οι γραμμές ADSL που βρίσκεις σε τέτοιες φάσεις δεν έχουν ταχύτητα upload της προκοπής βέβαια…) Επέμενα ότι όσοι χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο δύσκολα θα δεχτούμε την γραμμικότητα της “κλασσικής” τηλεθέασης. Η γενιά που μεγάλωσε με YouTube και PirateBay δεν πάει εύκολα πίσω, έχει αλλάξει ο εγκέφαλος πια.
Έκατσα λοιπόν σήμερα και έκανα ένα απλό πείραμα. Όταν σηκώθηκα το πρωί, πριν ξυπνήσουν τα παιδιά, έβαλα το PVR να γράφει. PVR για όσους έχουν αλλεργία στις συντμήσεις είναι μια συσκευή που συνδυάζει DVD player με σκληρό δίσκο και τηλεοπτικό δέκτη. Αυτά τα DVD player που είναι λίγο πιο ακριβά εκεί στο ράφι… γενικά δύσχρηστα και υποφέρουν από το γεγονός ότι τα μενού τους είναι όλα διαφορετικά οπότε λίγοι κάθονται να τα καταλάβουν. Αλλά η απλή λειτουργικότητά τους είναι η εξής: πατάς στο τηλεοπτικό πρόγραμμα pause και σταματάει. Δηλαδή το αποθηκεύει αλλά παράλληλα εσύ μπορείς να το βλέπεις. Οπότε με την μια ώρα πιο νωρίς που πάτησα εγώ pause στο πρόγραμμα, αποκτήσαμε “καβάντζα” για να μπορούμε να μην βλέπουμε τις διαφημίσεις!
Κατεβαίνει πρώτος ο μεγάλος. Τον ακούω και πριν φτάσει ξεκινάω το πρόγραμμα. Κολλάει όπως όλα τα παιδιά, μαγνητισμένος από τις κινούμενες εικόνες. “Κοίτα εδώ!” του λέω “μπορώ να το σταματήσω!” Πατάω pause. “Α, ωραία, γιατί θέλω πιπί.” Γυρνάει μετά από λίγο, του δείχνω το pause και το play. Αράζει και βλέπει. Μετά από λίγο το σταματάει για να πάρει το αγαπημένο του παιχνίδι αγκαλιά. Πάω στην κουζίνα να ετοιμάσω πρωινό. Πέντε λεπτά αργότερα ακούω διαφημίσεις. “Μπορείς να πατάς αυτό το κουμπί και να τις περάσεις γρήγορα!” Ενθουσιάζεται.
Το κατάλαβε αμέσως και πλέον δυσφορεί με την “κλασσική” τηλεόραση. Απόλυτη επιτυχία! Όσο ήταν μικρός φρόντιζα να μην βλέπει ζωντανά τηλεόραση, απλά είχα αποθήκη με προγράμματα που μπορεί να του αρέσουν. Καθώς μεγαλώνει δύσκολα μπορώ να τον κρατήσω μακριά από όλα όσα βλέπουν και σχολιάζουν οι συμμαθητές. Αλλά μπορώ να του δώσω από μικρό το εργαλείο για να έχει πιο δυναμική σχέση με την κατανάλωση media. Όπως κλείνουμε τον ήχο και σχολιάζουμε κάθε τόσο για να μην “χαθούν” μέσα στον κόσμο της. Όταν πατάει FFWD βγαίνει από τον μαγικό κόσμο και βλέπει τις διαφημίσεις για αυτό που είναι: προσπάθεια επηρεασμού του.
Όπως συνεχίζουν να δείχνουν όλες οι σχετικές μελέτες, η εξάρτηση δεν προκαλείται από την τεχνολογία. Άτομα που έχουν τάση προς εξάρτηση μπορεί να την εκφράσουν με κατανάλωση τηλεόρασης, κόλλημα στο Facebook ή οτιδήποτε άλλο. Και ειδικά για τα παιδιά, το παράδειγμα των γονιών είναι ο καλύτερος τρόπος να τους πούμε κάτι ουσιώδες.