Είμαι ένα πολύ αισιόδοξο άτομο και συνήθως πιστεύω ότι όλα θα πάνε καλά, εκτός κι αν τα πάντα δείχνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση. Γι’ αυτό όταν λέω ότι οι σύγχρονοι γονείς και η ανατροφή που δίνουν στα παιδιά τους βρίσκεται σε κρίση, ελπίζω να με ακούσετε προσεκτικά. Έχω δουλέψει με γονείς και παιδιά επί δύο δεκαετίες, σε δύο ηπείρους, κι αυτό που είδα τα τελευταία χρόνια με έχει ταρακουνήσει. Γι’ αυτό, λοιπόν, αποφάσισα να μοιραστώ τα μεγαλύτερα προβλήματα που έπεσαν στην αντίληψή μου, όπως τα είδα από την δική μου οπτική γωνία.
Παραιτούμαστε εύκολα
Όταν τα παιδιά παρεκτρέπονται, είτε σε δημόσιο χώρο, είτε μέσα στο σπίτι, οι γονείς συνήθως σηκώνουν τους ώμους τους σαν να λένε «έτσι είναι τα παιδιά». Σας διαβεβαιώνω ότι δεν χρειάζεται να είναι έτσι. Τα παιδιά έχουν πολύ περισσότερες δυνατότητες και ικανότητες από αυτές που πιστεύουν οι γονείς τους, είτε αυτές έχουν να κάνουν με τρόπους και σεβασμό, είτε με γενναιοδωρία, αυτοέλεγχο κ.ο.κ. Πιστεύετε ότι ένα παιδί δεν μπορεί να κάτσει ήσυχο σε ένα εστιατόριο ή να μαζέψει το πιάτο του χωρίς να του το πει κανείς; Λάθος και πάλι! Ο μόνος λόγος που τα παιδιά δεν συμπεριφέρονται σωστά είναι γιατί κανείς δεν τους έχει δείξει πώς να το κάνουν και ότι πρέπει να το κάνουν. Είναι τόσο απλό! Ανεβάστε τον πήχη και ωθήστε το παιδί σας να ανεβάσει κι αυτό επίπεδο!
Φοβόμαστε τα παιδιά μας
Ένα πρώτο τεστ που κάνω όταν δουλεύω με ένα παιδί είναι αυτό του «αγαπημένου ποτηριού». Έχω βρεθεί πολλές φορές παρούσα στο πρωινό γάλα των παιδιών και έχω διαπιστώσει ότι αν, για παράδειγμα, το παιδί θέλει να πιει το γάλα του στο πράσινο κι όχι στο μπλε ποτηράκι, ενώ η μαμά έχει ήδη βάλει το γάλα στο μπλε, θα τρέξει να το αλλάξει πριν το παιδί αρχίσει να ανεβάζει την… ένταση. Λάθος! Ποιος έχει το πάνω χέρι; Τι ακριβώς φοβούνται όλες οι μαμάδες; Αν το παιδί αρχίσει να φωνάζει και να χτυπιέται, αφήστε το να το κάνει και πηγαίνετε σε ένα άλλο δωμάτιο για να μην το ακούτε. Αλλά, προς Θεού, μην κάνετε έξτρα δουλειές προκειμένου να το ικανοποιήσετε και σκεφτείτε τι μάθημα του δίνετε αν του κάνετε όλα τα χατίρια απλώς επειδή φωνάζει.
Δεν συνεργαζόμαστε εύκολα με τους άλλους
Κάποτε οι γονείς ήταν πιο χαλαροί στο να επιτρέψουν σε άλλους να κάνουν μια παρατήρηση στο παιδί τους και να παίξουν έναν ρόλο στο να το βελτιώσουν, είτε αυτοί ήταν εκπαιδευτικοί, είτε απλώς οι υπάλληλοι σε ένα κατάστημα όπου το παιδί έκανε φασαρία. Πλέον, όταν κάποιος κάνει παρατήρηση ή «μαλώσει» το παιδί επειδή τρέχει πέρα-δώθε στο σούπερ-μάρκετ παίρνοντας πράγματα από τα ράφια, το πιθανότερο είναι οι γονείς να τον κοιτάξουν με μισό μάτι. Θέλουν το παιδί τους να είναι τέλειο και τους είναι δύσκολο συχνά να δεχτούν κάτι που αναιρεί αυτή την εικόνα, ακόμη κι αν αυτός που θα τους επισημάνει κάποια σημεία είναι ένας εκπαιδευτικός.
Αυτό, βέβαια, προέρχεται από την ανασφάλεια που διακατέχει τους περισσότερους γονείς, ειδικά σε περιπτώσεις που ο ένας κρίνει τον άλλο. Όταν, για παράδειγμα, ένα παιδί αρχίσει τις υστερίες σε δημόσιο χώρο, όλα τα μάτια στρέφονται προς τη μαμά του με ύφος αποδοκιμασίας, ενώ θα έπρεπε να τη στηρίξουν γιατί στην ουσία αυτό που κάνει είναι να μην ενδίδει στις παραξενιές του παιδιού της. Αντί, λοιπόν, να σκεφτόμαστε «μα πώς το έχει κακομάθει έτσι;», το καλύτερο θα ήταν να πούμε «Μπράβο, καλή δουλειά! Ξέρω πόσο δύσκολο είναι να βάλεις όρια σε ένα παιδί». Έτσι όλοι οι «μεγάλοι» θα δούλευαν στηρίζοντας και υποστηρίζοντας ο ένας τον άλλον απέναντι στη… δικτατορία των «μικρών».
Προτιμάμε τον εύκολο δρόμο
Σίγουρα δεν είναι λίγοι οι γονείς που ευχαριστούν κάθε πρωί τον Θεό για όλα αυτά τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και τα gadgets που καταφέρνουν να φέρουν την ησυχία στο σπίτι όταν τίποτα άλλο δεν δουλεύει. Αν σκεφτούμε και το γεγονός ότι οι γονείς είναι σήμερα πιο πολυάσχολοι από ποτέ, όλη αυτή η εύκολη πρόσβαση στην τεχνολογία και τη διευκόλυνση τους κάνει την ζωή πιο εύκολη. Υπάρχει, όμως, ένα όριο σε όλα αυτά. Μπορεί, για παράδειγμα, να αποτελεί καλή λύση το να βάλουμε στο παιδί να δει «Μπομπ Σφουγγαράκη» στο tablet στο πλοίο ή στο αεροπλάνο, αλλά όταν βρισκόμαστε σε ένα εστιατόριο ή μια ταβέρνα, η εύκολη αυτή λύση δεν ενδείκνυται.
Το παιδί πρέπει να μάθει κάποια στιγμή να κάνει υπομονή και να διασκεδάζει τον εαυτό του και με τη φαντασία του κι όχι μόνο με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Πρέπει να ξέρει ότι το φαγητό δεν βγαίνει πάντα ζεστό και μοσχομυριστό από τον φούρνο σε 30 δευτερόλεπτα από τη στιγμή που θα πει τη λέξη «πεινάω». Τα μωρά πρέπει να μάθουν να ηρεμούν και μόνα τους αντί να τους κουνάμε συνεχώς με το πόδι το καρεκλάκι για να ησυχάσουν κι όταν αρχίσουν να περπατούν, να τα αφήνουμε να σηκώνονται μόνα τους, αντί να τρέχουμε να τα σηκώσουμε. Μάθετε στα παιδιά σας ότι η εύκολη λύση υπάρχει μεν, αλλά υπάρχει και άλλος δρόμος για να κάνουν τα πράγματα: πιο αργός, αλλά ταυτόχρονα πιο απολαυστικός και επιμορφωτικός.
Βάζουμε τις ανάγκες των παιδιών πάνω από τις δικές μας
Όλοι ξέρουμε ότι οι γονείς είναι «προγραμματισμένοι» να φροντίζουν πρώτα τα παιδιά τους, κι αυτό ακούγεται λογικό. Παρ’ όλα αυτά πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχει ένα πρόγραμμα που καλύπτει και τις ανάγκες του παιδιού, όσον αφορά το φαγητό του και τα ρούχα του, αλλά που περιλαμβάνει ταυτόχρονα και τις ανάγκες των γονιών. Σήμερα οι γονείς έχουν φτάσει σε σημείο να αγνοούν τελείως τις ανάγκες τους και την ψυχική τους υγεία και ηρεμία για χάρη των παιδιών τους, χωρίς να χρειάζεται
να είναι ακριβώς έτσι. Βλέπω συχνά μαμάδες που σηκώνονται από το κρεβάτι το βράδυ για να ικανοποιήσουν τις ιδιοτροπίες των παιδιών και μπαμπάδες που τρέχουν στην άλλη άκρη του ζωολογικού κήπου για να πάρουν στην κόρη τους μια λεμονάδα επειδή δίψασε. Δεν είναι, όμως, κακό να μην πηγαίνετε άλλο ένα ποτήρι νερό στο παιδί στο κρεβάτι, το οποίο έχει ήδη ζητήσει άλλα δύο, ούτε είναι κακό να πείτε στην κόρη σας ότι θα της πάρετε κάτι να πιει μόλις φτάσετε στο κυλικείο του ζωολογικού κήπου. Γενικότερα, δεν είναι κακό να χρησιμοποιείτε τη λέξη «όχι» ανά διαστήματα και να ζητάτε από τα παιδιά σας να απασχοληθούν μόνα τους, αν εσείς θέλετε π.χ. να κάνετε μπάνιο ή ακόμη και να χαλαρώσετε διαβάζοντας ένα περιοδικό.
Φοβάμαι πως αν δεν ξεκινήσουμε να διορθώνουμε αυτά τα 5 συχνά λάθη, τα παιδιά μας θα γίνουν εγωιστές, ανυπόμονοι και αγενείς ενήλικες και το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι η ευθύνη δεν θα είναι δική τους –θα είναι δική μας. Αν δεν τους μάθουμε εμείς το διαφορετικό, δεν θα το γνωρίσουν και δεν θα είναι ποτέ προετοιμασμένα γι’ αυτό. Σας παρακαλώ, λοιπόν, γονείς όλου του κόσμου ρωτήστε περισσότερα. Μάθετε περισσότερα. Περιμένετε περισσότερα. Απαιτήστε περισσότερα. Μοιραστείτε τον αγώνα σας με άλλους και δώστε λιγότερα. Ας βελτιώσουμε αυτό τον κόσμο ξεκινώντας από τα παιδιά μας και ας τα προετοιμάσουμε να γίνουν ευτυχισμένα και επιτυχημένα στον πραγματικό κόσμο κι όχι στον προστατευμένο που έχουμε δημιουργήσει εμείς γι’ αυτά.
