Συγχώρα με που δεν καταλαβαίνω τι λένε τα computers κι οι αριθμοί, θα μπορούσε να είναι η συνέχεια του τίτλου, αν η ερώτηση δεν απευθυνόταν στη μικρή Ρόζα που με θωρεί ακίνητη, καθισμένη απέναντί μου, με το στριφτό στο στόμα.
Της μιλάω συνέχεια για αριθμούς, της έχω γεμίσει το κεφάλι με νούμερα και προσπαθώ να την πείσω για κάτι που ξέρω κι εγώ, ενδόμυχα, πως είναι λάθος. Θέλω να την κάνω να καταλάβει για την αλήθεια των αριθμών.
Δεν υπάρχει πιο δύσκολη φάση από εκείνη του γιατί. Ή, καλύτερα, των γιατί. Αυτής της απλής, μονολεκτικής ερώτησης, η οποία κρύβει μέσα της τόση αλήθεια, όση και αμφισβήτηση μαζί.
Βλέπετε, η Ρόζα είναι ένα γλυκύτατο πλάσμα, ετών 20. Στα ντουζένια της πάνω. Με όλο το θράσος και το θάρρος που χρειάζεται (κι επιβάλλεται στην ηλικία της) για να αμφισβητεί το κάθε τι, σχεδόν, που ακούει. Έχει διάθεση να μάθει, αλλά, παράλληλα, θέλει να λαμβάνει λογικά επιχειρήματα και βάσιμες απόψεις. Επιπλέον, έχει και μυαλό. Αυτό σημαίνει πως δεν μπορείς να της περάσεις, ανέξοδα, ότι εσύ θέλεις. Αυτό σημαίνει, επίσης, πως θα σε προβληματίσει με τις απορίες της. Θα σε κάνει να σκεφτείς. Πέρα από τους αριθμούς, τους δείκτες, τα στατιστικά και τις αξιολογήσεις. Θα σε κάνει να δεις. Πιο πέρα από τα πρωτογενή πλεονάσματα, τα ποσοστά ανάπτυξης και τα spreads. Γιατί, η Ρόζα κοιτάει κάθε μέρα (ξεκινώντας για τη σχολή με τα πόδια) γύρω της και βλέπει δυστυχία, λουκέτα και κόσμο προβληματισμένο, ο οποίος δε μιλάει, δεν κοιτάει το διπλανό του, είναι απομονωμένος με ακουστικά και βιβλία. Ο οποίος δε χαμογελάει.
Στην κουβέντα μας, λοιπόν, ένα βροχερό απόγευμα στο Θησείο, με σύμμεικτους καπνούς από καφέ και τσιγάρα, προσπαθούσα να της αποδείξω, με τη βοήθεια μαθηματικών κι ενός laptop, την αλήθεια (τη δική μου αλήθεια) γύρω από το φαινόμενο της κρίσης και το μακρύ, αλλά φωτεινό, μέλλον που διαγράφεται μπροστά μας.
Χρειάστηκε μία πρόταση για να διαλυθεί η επιχειρηματολογία μου σαν πύργος χάρτινος, από τραπουλόχαρτα.
Εντάξει, τράβα πες το στον πατέρα της Μαρίας που αυτοκτόνησε.
Πριν βιαστείτε να με πείτε φθηνό λαϊκιστή (άλλωστε, η σκέψη περί λαϊκισμού ήταν η πρώτη που ήρθε και στο δικό μου το μυαλό), διαβάστε μερικές αράδες παρακάτω. Ο πατέρας της Μαρίας ήταν έμπορος. Ένα μεσαίο, αξιοπρεπέστατο, μαγαζί είχε ο άνθρωπος, στο Κουκάκι. Δύο υπαλλήλους, καλοπληρωτής, ένας φυσιολογικός άνθρωπος που αγαπάει τα παιδιά του και την οικογένεια. Δύο παιδιά και μια σύζυγο. Μερικούς προμηθευτές κι ένα τραπεζικό δάνειο. Πριν τρία χρόνια, άρχισαν τα πρώτα θέματα. Οι πελάτες άρχισαν να πληρώνουν με μεταχρονολογημένες επιταγές. Ελάχιστο ρευστό, από τη λιανική, περισσότερες επιταγές, από τη χονδρική. Εν συντομία, το 2014, λίγο πριν το καλοκαίρι, έφτασε να χρωστάει κοντά στα διακόσια χιλιάρικα. Πήγε να κάνει μία ρύθμιση με τους προμηθευτές του. Τον πούλο. Πήγε να κάνει ένα διακανονισμό με την τράπεζα και το ΙΚΑ. Τον πούλο. Πήγε ένα βράδυ στο μαγαζί του και κρεμάστηκε. Τον πούλο.
Ποιος μπορεί να εξηγήσει στη Μαρία και, κατ’ επέκταση στη Ρόζα, για το ΑΕΠ, τους ρυθμούς ανάπτυξης και όλα τα υπόλοιπα;
Ποιος μπορεί να δώσει μια πειστική δικαιολογία στα εικοσάχρονα που τυχαίνει να μην είναι βολεμένα για την ανέχεια που έχει πλημμυρίσει τη χώρα;
Ποιος μπορεί να ισχυριστεί πως οι δικοί του αριθμοί λένε την αλήθεια, ενώ οι άλλοι είναι παραπλανητικοί; Ποιοι; Το 25% της ανεργίας, τα 3.000.000 κόσμου που βρίσκονται κάτω από τα όρια της φτώχειας, τα 80.000 παιδιά που υποσιτίζονται σε καθημερινή βάση, τα 25.000 και πλέον σπίτια που έχουν κατασχεθεί από τράπεζες.
Ξεχνάμε πως πίσω από αυτούς τους αριθμούς, κρύβονται άνθρωποι. Κι αν το ποσοστό της ανεργίας είναι πλασματικό (καθώς υπάρχουν και οι άεργοι), τα υπόλοιπα νούμερα δεν επιδέχονται αλλοίωσης. Επιδέχονται βούληση και κοινωνική πολιτική.
Όσο η κοινωνική πολιτική (στα παπάρια μου αν είναι δεξιά, ακροδεξιά, αριστερά, ακροαριστερά, σοσιαλιστική – εδώ γελάμε, συντηρητική, προοδευτική, φιλελεύθερη ή οτιδήποτε άλλο) δεν υπάρχει, τόσο η Ρόζα δεν θα μπορεί ν’ αντιληφθεί τις έννοιες του κράτους και των δομών, με τις οποίες το κεφάλι της γανώνεται νυχθημερόν.
Και τόσο, εγώ, θα την κοιτάζω μουδιασμένος, χωρίς να ξέρω τι να της πω…
