Στη ζωή της Κατερίνας Μηνά η διεθνής αναγνώριση δεν ήρθε τυχαία. Το αμάλγαμα της στεντόρειας, κρυστάλινης φωνής, της αιθέριας ομορφιάς και των πλούσιων ψυχικών της προσόντων ήταν το βασικό συστατικό για να οικοδομήσει μια αξιοζήλευτη, διεθνή καριέρα ως υψίφωνος.
Έχοντας για περισσότερα από είκοσι χρόνια ως έδρα της το Λονδίνο και ταξιδεύοντας διαρκώς με μια βαλίτσα στο χέρι σε όλο τον κόσμο αναδεικνύει και πρεσβεύει την ελληνική κουλτούρα και τον ελληνικό πολιτισμό σε διεθνές επίπεδο.
Πρόσφατα, η Βρετανίδα συνθέτρια Linda Lamon εμπνευσμένη από το ηχόχρωμα και την ένταση της φωνής της έγραψε το τραγουδι «Rainbow of light», το οποίο ερμηνεύτηκε από την Κατερίνα Μηνά, πολυ γρήγορα υιοθετήθηκε απο την ΟΥΝΕΣΚΟ και κυκλοφόρησε σε παγκόσμιο επίπεδο ως ο Ύμνος για το Διεθνές Έτος Φωτός 2015 ( UNESCO’S International Year of Light 2015) . Το τραγουδι, το οποίο είναι το πρώτο της single σε pop/cross over style και κυκλοφόρησε σε όλα τα διαδικτυακά καταστήματα στις 22 Δεκεμβρίου 2015, ειναι εμπνευσμένο απο το Διεθνές Φεστιβάλ Αστρονομίας Starmus Festival οπου η Κατερίνα τραγούδησε στην τελετή λήξης τον Σεπτέμβριο 2015, έργα του συνθέτη Αλεξάνδρου Χαχάλη στο πασίγνωστο Auditorio di Tenerife. Στις αρχές Φεβρουαρίου του 2016, το video clip του τραγουδιού θα μεταδοθεί κατά τη διάρκεια της τελετής λήξης του Διεθνούς Έτους Φωτός στο Μεξικό.
- Προτού τα βήματα της ζωής σου σε οδηγήσουν στο Λονδίνο και στην Guildhall School of Music and Drama, ξεκίνησες προκαταρκτικές σπουδές μουσικής στη Λευκωσία από όπου και κατάγεσαι. Θα μπορούσες να μας σκιαγραφήσεις με λίγα λόγια την καλλιτεχνική σου πορεία;
Σε ηλικία τεσσάρων ετών ξεκίνησα κλασικό μπαλέτο. Θυμάμαι πως ζητούσα επιτακτικά από τη μητέρα μου να μου κάνει εγγραφή σε σχολή χορού. Μου άρεσε πάρα πολύ το μπαλέτο, τόσο πολύ που θεωρώ πως αν δεν είχα ασχοληθεί με τη μουσική, τώρα θα ήμουν χορεύτρια. Στα έξι μου χρόνια ήθελα να μάθω να παίζω πιάνο και το τραγούδι πολύ αργότερα όταν ήμουν δεκαέξι ετών.Σε ηλικία 16 ετών ξεκίνησα να τραγουδώ στη Χορωδία του Εθνικού Ωδείου Κύπρου με Μαεστρο τον αείμνηστο Άντρο Νάταρ , ο οποίος άμεςα ζήτησε απο τη μητέρα μου να ξεκινήσω μαθήματα τραγουδιού για να καλλιεργήσω τη φωνή μου. Οραματιζόμουν τον εαυτό μου είτε να τραγουδάει πάνω στη σκηνή είτε να χορεύει, όχι να παίζει πιάνο. Στη συνέχεια, ξεκίνησα τις σπουδές μου στο Guildhall School of Drama ως concert pianist για 2,5 χρόνια και ως δεύτερο μάθημα έκανα τραγούδι. Στον τρίτο χρόνο η καθηγήτρια φωνητικής μου είπε ότι έπρεπε να αποφασίσω κάποια στιγμή τι ήθελα να κάνω. Συγκεκριμένα μου είχε τονίσει πως είχε ήδη φτάσει ο καιρός να αποφασίσω σε ποιό από τους δύο τομείς θα αφοσιωνόμουν επειδή ήταν αδύνατο να ασχοληθώ και με τα δύο ταυτόχρονα. Οπότε στο τρίτο έτος των σπουδών μου αποφάσισα πως ήθελα να ασχοληθώ με το τραγούδι. Αισθάνθηκα να με ρίχνουν στα πολύ βαθιά νερά. Η φωνή μου χρειάστηκε πολλά χρόνια για να ωριμάσει και να αναπτυχθεί. Ενώ έχω ένα λεπτοκαμωμένο σώμα, η φωνή μου είναι πολύ δυνατή και έπρεπε με κάποιο τρόπο να οριοθετηθεί. Όσο πιο δυνατή φωνή έχει ένας καλλιτέχνης τόσο πιο πολλά χρόνια χρειάζεται ούτως ώστε να καλλιεργηθεί. Η διαδρομή αυτή δεν ήταν καθόλου εύκολη επειδή έξι μήνες μετά την αποφοίτηση μου από το Guildhall School of Music and Drama, διαγνώστηκα με καρκίνο στους λεμφαδένες. Ήμουν μόλις εικοσιτεσσάρων ετών και ήταν πάρα πολύ δύσκολο για μένα επειδή μόλις μου είχε απονείμει βραβείο ο Jose Carreras σε ένα μεγάλο διαγωνισμό τραγουδιού στην Ισπανία και αντί να ανοίξω τα φτερά μου και να συνεχίσω μια καριέρα που απλωνόταν ευοίωνη μπροστά μου, εγώ καλούμουν να αντιμετωπίσω το σοβαρό πρόβλημα της υγείας μου. Είχαν αναβληθεί όλα τα επαγγελματικά μου σχέδια κι επέστρεψα επειγόντως στην Κύπρο όπου και παρέμεινα για ένα διάστημα οχτώ μηνών προκειμένου να υποβληθώ σε χημειοθεραπείες. Μετά όταν ολοκλήρωσα τις θεραπείες και αποκαταστάθηκε η υγεία μου, επέστρεψα πίσω στο Λονδίνο για να συνεχίσω την καριέρα μου.
- Εδώ και αρκετά χρόνια ζεις μόνιμα στο Λονδίνο, το οποίο θεωρείται ως μία από τις μεγαλύτερες μητροπόλεις του κόσμου. Πώς είναι για μια Ελληνίδα καλλιτέχνη και μάλιστα σοπράνο να ζει στο Λονδίνο;
- Δεν είναι καθόλου εύκολο, αντιθέτως είναι πάρα πολύ δύσκολο επειδή στην Αγγλία δεν υπάρχει το σύστημα που υπάρχει στη Γερμανία και σε άλλες Ευρωπαικές χώρες, όπου μπορείς να είσαι μέλος του ensemble στο Opera House. Αυτό το σύστημα στο Λονδίνο δεν υπάρχει και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να κάνουμε συνέχεια ακροάσεις και να βρίσκουμε καινούριες δουλειές. Δεν παρέχεται η δυνατότητα μιας σταθερής σύμβασης. Τα συμβόλαια έχουν διάρκεια τρεις μήνες το περισσότερο και μετά τη λήξη τους πρέπει να ψάξεις για δουλειά ξανά από την αρχή. Δεν είναι καθόλου εύκολο αλλά είναι μια συνεχής πρόκληση και σ’εμένα αρέσουν πολύ οι προκλήσεις. Δεν μπορώ καν να φανταστώ τον εαυτό μου να παραμένει στην Κύπρο, δεν θα μπορούσα να αποδώσω καλλιτεχνικά εκεί επειδή δεν υπάρχει καν μια λυρική σκηνή. Γι’αυτό το λόγο παρέμεινα στο Λονδίνο που αν και το σύστημα εκεί είναι πολύ δύσκολο και κάποιες φορές φτάνω στα όρια μου και δεν άντεχω, παρόλα αυτά τα καταφέρνω. Ο τρόπος ζωής στο Λονδίνο είναι πολύ έντονος, δεν σε αφήνει να χαλαρώσεις καθόλου, πρέπει να βρίσκεσαι διαρκώς σε εγρήγορση. Από την άλλη δεν ξέρω αν θα μπορούσα να ζω κάπου όπου είναι πιο χαλαροί οι ρυθμοί. Γι’αυτό επέλεξα να έχω την έδρα μου εκεί και να ταξιδεύω πολύ. Η δουλειά της σοπράνο απαιτεί συνεχή ταξίδια σε όλη την Ευρώπη.
- Έχεις σκεφτεί ποτέ να ζήσεις σε κάποια άλλη Ευρωπαική χώρα για να συνεχίσεις εκεί την καλλιτεχνική σου πορεία;
Ναι, στην Βιέννη. Υπεραγαπώ αυτή την πόλη. Ίσως αν υπάρχει προηγούμενη ζωή, να ζούσα κάποτε εκεί επειδή έχω ένα απίστευτο δέσιμο μαζί της. Κάθε φορά που την επισκέπτομαι τη νιώθω σαν το σπίτι μου ενώ δεν έχω μεγαλώσει εκεί. Είναι ένα ανεξήγητο συναίσθημα. Έχω κάνει κάποιες διαδικασίες για να δουλέψω εκεί αλλά καθυστερούν πολύ ακόμη. Πιστεύω πως είναι καλύτερα να είναι η βάση μου στο Λονδίνο λόγω της γεωγραφικής του θέσης. Μπορώ να ταξιδεύω σε όλη την Ευρώπη από εκεί. Αν μπορέσω και έχω ως δεύτερη έδρα τη Βιέννη, θα ήταν το ιδανικό επειδη θα μπορούσα να ζω έξι μήνες στο Λονδίνο και έξι στη Βιέννη.
- Το ρεπερτόριο σου ως σοπράνο περιλαμβάνει ρόλους της Βιολέτας από την “Τραβιάτα” του Βέρντι, της Φιορντιλίτζι από την όπερα “Έτσι κάνουν όλες” του Μότσαρτ και της Μιμί από τους “Μποέμ” του Πουτσίνι, χαρακτήρες που ερμήνευσες σε γνωστά λυρικά θέατρα του εξωτερικού, όπως άλλωστε και αυτόν της Γυναίκας στη μονόπρακτη “Ανθρώπινη φωνή” του Πουλένκ. Πόσο δύσκολο είναι και ποιές δεξιοτεχνίες απαιτούνται ούτως ώστε να προσαρμόσεις τη μελωδία και το ηχόχρωμα της φωνής σου στις απαιτήσεις του κάθε ρόλου;
Αυτοί οι ρόλοι ανήκουν πλέον στο παρελθόν όταν η φωνή μου ήταν πιο λυρική. Υπάρχουν διάφορα επιπεδα στη φωνή της σοπράνο. Όταν ήμουν μικρότερη, η φωνή μου ήταν πιο λυρική, όταν ερμήνευα π.χ τους ρόλους που ανάφερες όπως της Βιολέτας, της Μιμής, της Νέτας από παλιάτσους και πολλούς άλλους ρόλους πιο λυρικούς. Τώρα πια η φωνή μου έχει δυναμώσει κι άλλο κι έχει περάσει σε άλλο φαχ όπως λέγεται το γερμανικό σύστημα ταξινόμησης τύπων της φωνής και έχει περάσει από το λυρισμό στο spinto. Lyrico-spinto λέγεται το στάδιο στο οποίο βρίσκεται τώρα η φωνή μου. Έχει γίνει πιο βαριά και αργή. Όπως είπα και πριν η φωνή μου χρειάστηκε αρκετά χρόνια προετοιμασίας μέχρι να φτάσει σε αυτό το πιο δραματικό στάδιο στο οποίο συγκαταλέγονται όλοι οι ρόλοι που με εκφράζουν.Έχουν δράμα και βερισμό, είναι πολύ μεγάλοι και ρομαντικοί ρόλοι. Τώρα τραγουδώ κυρίως Puccini και Verdi και ερμηνεύω ρόλους όπως της Αμέλια από το Ballo Maschera, που είναι πιο βαρύς και δραματικός ρόλος. Το φάσμα του ρεπερτορίου μου έχει πλέον διευρυνθεί. Παράλληλα με την όπερα, αυτό που αρέσει σε ένα μεγάλο μέρος του κοινού είναι ότι η φωνή μου έχει τη δυνατότητα να προσαρμοστεί σε διαφορετικά είδη. Όταν για παράδειγμα δούλεψα με τον Rick Wakeman, ο οποίος είναι ένας ροκ σταρ και μου ζήτησε να τραγουδήσω το τραγούδι “Help”των Beatles και το «Morning has broken”, τραγούδια τα οποία δεν μπορεί ένας καλλιτέχνης να ερμηνεύσει με όλη την οπερατική φωνή αλλά χρειάζεται να γίνει μια προσαρμογή της φωνής σε αυτό το στυλ τραγουδιών. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τα λόγια του Rick. Θυμάμαι πως μου είχε πει «Το καλό με τη φωνή σου είναι ότι μπορεί να προσαρμοστεί εύκολα σε όλα τα είδη μουσικής». Αυτό που συμβαίνει στις μέρες μας είναι ότι τα δεδομένα στη μουσική βιομηχανία έχουν αλλάξει άρδην, δεν είναι όπως κάποια χρόνια πριν στην εποχή της Κάλλας και της Σάδερλαντ. Αν εμείς οι καλλιτέχνες δεν είμαστε στο επίπεδο της Κάλλας και της Σάδερλαντ, δεν υπάρχει κανένας λόγος ανταγωνισμού μεταξύ μας. Εγώ νιώθω ευγνωμοσύνη επειδή παρόλες τις δυσκολίες που υπάρχουν είμαι πολύ δημιουργική και δραστήρια στον τομέα μου. Οι περισσότεροι συμφοιτητές μου δεν εξασκούν το επάγγελμα και ήταν όλοι εξαιρετικά καλοί. Γι’αυτό κι εγώ νιώθω απέραντη ευγνωμοσύνη που κάνω αυτό που αγαπώ επειδή πραγματικά δεν ξέρω τι άλλο θα μπορούσα να κάνω.
- Θα μπορούσες να συνδυάσεις καριέρα και οικογένεια ή είναι κάτι το οποίο δεν έχεις ποτέ σκεφτεί;
Δεν ξέρω. Παλιά το ήθελα πολύ περισσότερο αλλά τώρα παρατηρώ πως δεν έχω καν ελεύθερο χρόνο για μένα την ίδια . Βρίσκομαι διαρκώς με μια βαλίτσα στο χέρι να ταξιδεύω. Πώς θα μπορούσα να μεγαλώσω ένα παιδί το οποίο χρειάζεται απόλυτη αφοσίωση; Νομίζω πως είναι πολύ εγωιστικό να κάνω ένα παιδί απλά και μόνο επειδή το απαιτούν τα κοινωνικά στερεότυπα. Θα ήθελα αν έκανα ένα παιδί, να ήταν αποτέλεσμα αγάπης και συντροφικότητας. Αυτή τη στιγμή είμαι μόνη μου. Επίσης οι ανθρώπινες σχέσεις υποφέρουν. Δεν μπορώ να κάνω ένα παιδί απλά και μόνο επειδή πρέπει να κάνω. Το παιδί πρέπει να είναι αποτέλεσμα αγάπης, όχι υποχρέωσης.
- Πώς επηρεάζει η καριέρα σου την καθημερινότητα σου;
Η καθημερινότητα μου διαφέρει κατά πολύ από την καθημερινότητα ενός απλού εργαζόμενου. Κοιμάμαι πολύ νωρίς συνήθως, δεν επιτρέπεται το ξενύχτι για να μην καταπονείται η φωνή μου. Οι φωνητικές χορδές χρειάζονται ξεκούραση. Ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζω είναι όταν βγαίνουμε και πηγαίνουμε πχ σε ένα μπαρ επειδή κάποιες φορές θέλουμε κι εμείς να έχουμε μια φυσιολογική ζωή, συνήθως δεν μπορείς να μιλήσεις με τον συνομιλητή σου αν δεν φωνάξεις με αποτέλεσμα να γίνεται ζημιά στις φωνητικές χορδές. Αυτό με αποτρέπει από το να πάω σε ένα νυχτερινό κέντρο διασκέδασης και το αποφεύγω όσο μπορώ. Θεωρώ όμως πως πάντα βρίσκεται ο τρόπος να τα συνδυάσεις όλα, γι’αυτό και δεν νιώθω ότι στερούμαι ιδιαίτερα κάποια πράγματα. Προσπαθώ να έχω μια φυσιολογική ζωή και έχω αλλάξει αρκετά τον τρόπο που ζω, έτσι ώστε να συμπεριλάβω στον ελεύθερο μου χρόνο και κάποιες δραστηριότητες οι οποίες δεν περιλαμβάνονται σε εκείνες της καθημερινής ρουτίνας. Αφιερώνω αρκετό από τον ελεύθερο μου χρόνο σε φίλους και νιώθω πολύ καλύτερα επειδή η δουλειά μου απαιτεί να της αφιερώνω πολλές ώρες τη μέρα. Κάνω καθημερινά πρόβες και εξασκώ τη φωνή μου περίπου τρεις ώρες τη μέρα και όταν δεν βρίσκομαι στο εξωτερικό για κάποιες παραστάσεις, τα απογεύματα διδάσκω μουσική σε κάποιους τραγουδιστές στο στούντιο μου. Επίσης η ενασχόληση μου με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να καλύψω τον τομέα των δημοσίων σχέσεων που απαιτεί η δουλειά μου, καταλαμβάνει τα 2/3 του ελεύθερου μου χρόνου.
- Ασχολείσαι πολύ ενεργά με φιλανθρωπικές δραστηριότητες στην Κύπρο και στο Λονδίνο. Πώς ξεκίνησε η ενασχόληση σου με τα κοινά και τις φιλανθρωπικές δραστηριότητες;
Ξεκίνησα να βοηθάω με όποιο τρόπο μπορούσα όταν ανάρρωσα από το πρόβλημα της υγείας μου και έγινα καλά. Όταν περάσεις τη δοκιμασία μιας αρρώστιας, έρχεται πάντα ένα χάρισμα. Άρχισα να νιώθω πως ήθελα να βοηθήσω ανθρώπους που έχουν ανάγκη, να προσφέρω σε αυτούς που δεν είναι προνομιούχοι σε αυτή τη ζωή και είναι άρρωστοι με ανίατες ασθένειες ή έχουν κάποιες άλλες ανάγκες. Έτσι άρχισα να συμμετέχω σε κάποιους φιλανθρωπικούς ομίλους. Συγκεκριμένα είμαι Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΠΑΣΥΚΑΦ (Παγκύπριος Σύνδεσμος Καρκινοπαθών και Φίλων) εδώ και τρία χρονια περίπου. Με είχαν βοηθήσει πάρα πολύ όταν είχα την περιπέτεια της υγείας μου προκειμένου να συνεχίσω την καριέρα μου και να μην καταθέσω τα όπλα. Τελευταίως άρχισα να συνεργάζομαι με ένα οργανισμό στο Λονδίνο, ο οποίος λέγεται Stefanou Foundation κι επικεντρώνεται στην παροχή βοήθειας στα ανήλικα παιδιά που κακοποιούνται μέσα στην οικογένεια.
- Πρόσφατα σου έχει απονεμηθεί για την προσφορά σου το παράσημο «Peace and Friendship» από την Ρωσική Ομοσπονδία, που είναι μια πολύ σημαντική διάκριση. Μίλησε μας λίγο για το γεγονός αυτό.
- Είχα παραστεί σε μια δημοπρασία έργων τέχνης φιλανθρωπικού χαρακτήρα και συγκεκριμένα σε ένα κονσέρτο το οποίο δόθηκε μετά το τέλος της εκδήλωσης. Πριν ξεκινήσει η δημοπρασία, δόθηκε μια συνέντευξη τύπου στην οποία είχα συμμετάσχει και είχα μιλήσει για το φιλανθρωπικό μου έργο και προέβαλα τη χώρα μου. Εδώ πρέπει να αναφέρω πως στο χώρο ήμουν η μοναδική καλλιτέχνης που δεν είχε Ρωσική καταγωγή. Στο συγκεκριμένο ρεσιτάλ είχε λάβει μέρος ο Yuri Rozum, ένας από τους μεγαλύτερους πιανίστες της Ρωσίας και κάποιοι άλλοι καλλιτέχνες. Στο τέλος της συναυλίας, έγιναν κάποιες ομιλίες και άρχισε να γίνεται απονομή παρασήμων. Ήταν μεγάλη έκπληξη για μένα η παρασημοφόρηση μου, δεν με είχε ενημερώσει κανείς σχετικά. Απλώς την προηγούμενη μέρα μου ανακοίνωσαν πως μου έχουν μια έκπληξη χωρίς να αναφέρουν τι είδους έκπληξη ήταν αυτή. Τελικά μου απένειμαν το παράσημο της Ειρήνης και της Φιλίας της Ρώσικης κυβέρνησης. Είναι πάρα πολύ μεγάλη τιμή και μου το απένειμε ο Πρόεδρος της Moscow Peace Foundation. Έλαβα πάρα πολλά μηνύματα μετά το γεγονός αυτό τα οποία έλεγαν πως το παράσημο αυτό ήταν μια καλή πολιτική χειρονομία από την πλευρά της Ρωσικής Κυβέρνησης. Το μοναδικό μου παράπονο είναι πως η ίδια μου η πατρίδα δεν με έχει βραβεύσει ποτέ και όχι μόνο αυτό αλλά ποτέ τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης της Κύπρου δεν δημοσίευσαν μία βράβευση μου ή ένα επίτευγμα μου.
- Ποιά είναι τα προσεχή σου σχέδια;
Στις 25 Φεβρουαρίου θα λάβει χώρα ένα μεγάλο κονσέρτο στο St Sepulchre’s in Central London Holborn στο Λονδίνο και στις 26 Φεβρουαρίου το ίδιο κονσέρτο θα επαναληφθεί στο Steinway Haus Munich στο Μόναχο. Στο κονσέρτο αυτό που έχει τίτλο « A celebration of music by female composers” θα συμμετάσχω μαζί με έξι αξιόλογες γυναίκες συνθέτριες όπως η Clara Schumann, η Rosemary Duxbury, η Carlotta Ferrari, η Andrea Benecke, η Alma Mahler και η Fanny Hensel . Στις 25 Φεβρουαρίου στο Λονδίνο συμπεριλαμβάνεται στο πρόγραμμα και η Παγκόσμια Πρεμιέρα του έργου της Βρετανίδας συνθέτριας Rosemary Duxbury με τίτλο «Kabir says».
- Ποιά ευχή θα έδινες για το 2016;
Ευχομαι το 2016 να ειναι μια χρόνια αγάπης και μεγαλύτερης επαγγελματικής ανέλιξης για μένα, χρονιά ειρήνης και αλληλεγγύης για τον κόσμο και τις ανθρώπινες σχέσεις . Μια χρονια που η φωνή μου θα με ταξιδέψει καισε χώρες οπως τις ΗΠΑ και Κίνα, η χρονια που θα μοιραστώ τη φωνή μου με όσο περισσότερο κόσμο γίνεται.
