Θεμελιωτής της ψυχαναλυτικής προσέγγισης, που άσκησε τη μεγαλύτερη επιρροή στο χώρο της ψυχολογίας και της ψυχοθεραπείας από οποιαδήποτε άλλη θεώρηση. Υπήρξε ο πρώτος που πρότεινε μία ολοκληρωμένη θεωρία για την προσωπικότητα, συμβάλλοντας αποφασιστικά στην καλύτερη κατανόηση και ερμηνεία της συμπεριφοράς του ανθρώπου. Όροι όπως «ασυνείδητο», «απωθημένο», «οιδιπόδειο σύμπλεγμα», «Εγώ», «libido» και πολυάριθμες θεωρήσεις αναφορικά με την «ανατομία» του ψυχικού οργάνου, τον ρόλο των εμπειριών της πρώιμης παιδικής ηλικίας στη διαμόρφωση και ερμηνεία της τωρινής συμπεριφοράς μας, την συμβολή ασυνείδητων ψυχικών διεργασιών στις αποφάσεις και τις ενέργειές μας, προέρχονται από τις πολυετείς μελέτες του Freud.
Η σκέψη του επηρεάστηκε από πολυάριθμους παράγοντες, άμεσα συνυφασμένους με το ευρύτερο επιστημονικό και φιλοσοφικό πλαίσιο της εποχής του. Η θεωρία του Δαρβίνου, η θεωρία του Helmholtz για τη διατήρηση της ενέργειας, η έννοια της αιτιοκρατίας, πολυάριθμοι λογοτέχνες και ποιητές, καθώς και Αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι, όπως ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης, αποτέλεσαν πηγές έμπνευσης για την διαμόρφωση της ψυχανάλυσης ως θεραπευτικής μεθόδου, ψυχολογικής θεωρίας και μεθόδου διερεύνησης της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Άκρως αμφιλεγόμενος, ο Freud θα πει ότι αυτό που ονομάζουμε «ελεύθερη βούληση» στον άνθρωπο δεν υπάρχει, ενώ οι περιγραφές του για την σεξουαλικότητα των παιδιών θα ταράξουν τα ήρεμα νερά της Βικτωριανής Αυστρίας.
Ακλόνητα πεπεισμένος για την ορθότητα των θεωριών του, ο Freud θα έρθει σε σύγκρουση με οποιονδήποτε διαφωνεί μαζί του. Μαθητές του όπως o Adler και ο Jung θα εγκαταλείψουν τον κύκλο του, για να δημιουργήσουν τη δική τους Σχολή. Στην πορεία της ζωής του, οι ναζί θα τον αντιμετωπίσουν ως έναν επικίνδυνο Εβραίο τσαρλατάνο και θα κάψουν τα βιβλία του, οι κομμουνιστές θα τον χαρακτηρίσουν εκφραστή μίας θεωρίας της μπουρζουαζίας, ενώ η Εκκλησία θα δει στο πρόσωπο και τη θεωρία του ένα διαβρωτικό στοιχείο για τα ήθη. Ανεξάρτητα από την εγκυρότητα και την ισχύ των θεωριών του, το έργο του S. Freud αποτέλεσε εφαλτήριο για την ανάπτυξη πολυάριθμων εναλλακτικών ψυχολογικών θεωρήσεων, που άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο μελετάμε τον άνθρωπο και τη συμπεριφορά του.
Γεννήθηκε στις 6 Μαίου του 1856 και πέθανε στις 23 Σεπτεμβρίου του 1939, από υπερβολική δόση μορφίνης, που του χορήγησε ο γιατρός του κατόπιν δικού του, πιεστικού αιτήματος, μην αντέχοντας άλλο τους πόνους που του προκαλούσε ο προχωρημένος καρκίνος της γνάθου, από τον οποίο έπασχε επί χρόνια.
