Το παρακάτω πείραμα οργανώθηκε από την εφημερίδα ”Washington Post”, τον Ιανουάριο του 2009.
Κάποιο κρύο πρωινό του Ιανουαρίου, ένας άντρας κάθισε σε κεντρικό σταθμό του μετρό και ξεκίνησε να παίζει βιολί. Έπαιξε για περίπου 45 λεπτά. Δεδομένου ότι ήταν ώρα αιχμής, πέρασαν από μπροστά του αρκετές χιλιάδες άνθρωποι, πηγαίνοντας στη δουλειά τους. Τρία λεπτά μετά την έναρξη της μουσικής, ένας μεσήλικος κύριος παρατήρησε ότι υπήρχε ένας μουσικός που έπαιζε βιολί, τον κοίταξε για λίγα δευτερόλεπτα και συνέχισε το βιαστικό του βηματισμό. Ένα λεπτό αργότερα, ο βιολιστής εισέπραξε το πρώτο του δολάριο, από μια κυρία που το πέταξε στο καπέλο του καθώς περνούσε από μπροστά του χωρίς να σταματήσει καθόλου. Λίγο αργότερα, κάποιος ακούμπησε στον τοίχο και τον άκουσε για λίγο, αλλά μετά κοίταξε το ρολόι του και έφυγε βιαστικός. Πιο πολύ από όλους τους περαστικούς, ασχολήθηκε μαζί του ένα μικρό αγόρι που ήθελε να σταματήσει για να ακούσει, αλλά η μητέρα του τον τράβηξε για να συνεχίσουν τη διαδρομή τους. Το παιδί κοιτούσε συνεχώς προς τα πίσω καθώς απομακρυνόταν.
Στα 45 λεπτά μουσικής, συνολικά σταμάτησαν για να ακούσουν έστω και για λίγο, 6 άνθρωποι. Περίπου 20 έριξαν λεφτά στο καπέλο χωρίς να ελαττώσουν την ταχύτητα του βηματισμού τους. Η συνολική είσπραξη ήταν 32 δολάρια.
Αυτό που δεν ήξερε κανείς ήταν ότι ο συγκεκριμένος βιολιστής ήταν ο Joshua Bell, ένας από τους καλύτερους μουσικούς του κόσμου, και έπαιζε με ένα βιολί Stradivarius αξίας 3,5 εκατομμυρίων δολαρίων, κατασκευασμένο από τον ίδιο τον Antonio Stradivari το 1713. Δύο ημέρες νωρίτερα, ο Joshua Bell είχε παίξει σε κατάμεστο θέατρο της Βοστώνης με τιμή ενός κάτω του μετρίου εισιτηρίου 100 δολάρια. Ο Bell αμείβεται με περίπου 1.000 δολάρια το λεπτό!
Το συγκεκριμένο πείραμα, δηλαδή το να παίξει ο Joshua Bell στο σταθμό του μετρό incognito, οργανώθηκε από την εφημερίδα “Washington Post“, στο πλαίσιο κοινωνικής μελέτης περί του τι εκλαμβάνουμε ως σημαντικό, τι μας αρέσει, και σε τι δίνουμε προτεραιότητα.
Η γενική περιγραφή του πειράματος ήταν:
“Σε ένα συνηθισμένο περιβάλλον, σε ακατάλληλη ώρα, αντιλαμβανόμαστε το ωραίο;
Σταματάμε για να το ευχαριστηθούμε;
Αναγνωρίζουμε το ταλέντο σε ένα μη αναμενόμενο περιβάλλον;”.
Για εμάς πάντως η γενική περιγραφή του πειράματος θα ήταν
“Πόσο επιφανειακός είναι ο πολιτισμός μας;
Πόσο καθοδηγούμαστε από τις προκαταλήψεις μας;
Πόσο σχετικά είναι όλα;
