Όπως κι αν την συμπληρώσεις την δήλωση νιώθεις άσχημα. Αυτοκίνητο; Όχι. Παιδιά; Ούτε. Σπίτι; Τίποτα. Και επιστροφή φόρου να έχεις μετά από όλα αυτά, θα την χρειαστείς για ψυχοφάρμακα. Απορώ γιατί στο Λύκειο επιμένουν να διδάσκουν γεωμετρία αντί για φορολογικά θέματα. Σχεδόν ποτέ δεν σου βάζουν να βρεις πόσες μοίρες είναι κάποια γωνία. Κάθε χρόνο όμως για όλη σου την ζωή έχεις να συμπληρώνεις φορολογική δήλωση.
Με ποια λογική ορίζουμε τους φόρους; Δηλαδή αν σε έβαζα εσένα, τι σύστημα θα έφτιαχνες.
“Να παίρνουμε πιο πολλά από τους πλούσιους και πιο λίγα ή καθόλου από τους φτωχούς” θα πούνε οι πιο πολλοί. Έτσι γενικά. Αλλά έτσι γενικά δεν δουλεύει τίποτα σε ένα κράτος. Πρέπει να ορίσεις “έτσι συγκεκριμένα”. Αρχίζουν λοιπόν οι εξαιρέσεις…. Αν έχει τέσσερα παιδιά κάποιος να φορολογείται λιγότερο. Και πάνε μετά όλοι οι πλούσιοι και κάνουν 5-6 παιδιά. (Αλήθεια, το κάνουν και το έκαναν για φορολογικές ελαφρύνσεις.) Οι ανάπηροι να έχουν κι αυτοί ελαφρύνσεις. Σωστό αυτό. Βέβαια άντε να ελέγξεις πως δίνονται τα πιστοποιητικά αναπηρίας. 
Μην σας τα πολυλογώ, το σύστημα αν ξεκινήσεις έτσι “κλιμακωτά” που λέμε οι ειδικοί, καταντάει πολύπλοκο σε βαθμό κακουργήματος. Μόνο για κακούργημα πάνε οι άσχετοι και οι φτωχοί. Οι πλούσιοι έχουν ακριβούς λογιστές που βρίσκουν όλα τα παραθυράκια.
Εγένετο λοιπόν flat tax. To ιερό δισκοπότηρο στην πολιτική. Στις ΗΠΑ το έριχναν με ντουντούκες και σάλπιγγες Ben Carson, Mike Huckabee, Rand Paul και Ted Cruz. Αλλά περιέργως στην πράξη το έχουν υλοποιήσει όλες οι χώρες του Ανατολικού μπλοκ! Εσθονία, Λιθουανία, Λευκορωσία, Σερβία, Σλοβακία, Γεωργία…από το 1994 ως το 2005 προσπάθησαν. Γιατί το flat tax είναι ένα όραμα, όνειρο. Μπορείς να πεις ότι είναι μια τρύπα στο νερό. Είναι σαν να πεις ότι η λύση στα φορολογικά σου προβλήματα είναι να μην πληρώνεις φόρους. Πας φυλακή και μετά οι φόροι των άλλων πληρώνουν τα έξοδά σου εκεί.
Ο κύριος λόγος που δεν δουλεύει το flat tax είναι επειδή οι πολιτικοί δεν αντέχουν να μην ανακατευτούν. Δεν μπορεί να φορολογούμε όλα τα αμάξια το ίδιο. Αν ο άλλος θέλει Lamborghini των 500 χιλιάδων ευρώ, δεν μπορεί να φορολογείται το ίδιο με έναν μεροκαματιάρη που αγοράζει μεταχειρισμένο των 500 ευρώ, μπορεί; Αλλά μιας και αρχίσεις έτσι, κάθε πολιτικός αρχίζει να πασπατεύει ανάλογα με όποια κοινωνική ομάδα θέλει να καλοπιάσει. Και καταντάς με έναν δαίδαλο, εκείνον που λέγαμε ότι τελικά συμφέρει τους έχοντες που ξέρουν τις λύσεις του και βγαίνουν πριν τους φάει ο Μινώταυρος. Μόνο οι χαζοί, οι φτωχοί και οι άτυχοι μπαίνουν φυλακή για φορολογικές παραβάσεις τελικά.
Το δέλεαρ με το flat tax είναι η σταθερότητα και η απλότητα. Οι επιχειρήσεις μικρές και μεγάλες δεν χρειάζεται να χάνουν χρόνο όταν ψάχνουν τι να κάνουν, το υπολογίζουν γρήγορα και εύκολα. Είναι σαν να τρώω το 30% του γλυκού των παιδιών πριν τους το δώσω. Αλλά κάθε φορά. Πάντα. Από όταν είναι 2 χρονών μέχρι 52 χρονών. Χρειάζεται να ξέρουν ότι πάντα θα τρώω 3 στις 10 καραμέλες τους για να υπολογίζουν σωστά πόσες να αγοράσουν. Κάπως έτσι και το κράτος. Το οποίο όμως ποτέ και πουθενά δεν έχει καταφέρει να μείνει έτσι σταθερό τελικά. Περιέργως 30% έχουν προτείνει και οι Ισπανοί και οι Γερμανοί. Σε όλους, επιχειρήσεις και ιδιώτες. Αλλιώς, όπως ανακάλυψαν στη Σλοβακία, απλά θα δηλώνουν όπου τους συμφέρει όλοι. Και όσοι έχουν προτείνει πιο χαμηλά εντυπωσιακά flat tax τελικά δύσκολα βγάζουν τα νούμερα. Δεν θα τους φτάνουν τα κρατικά έσοδα.
Κλασσικό παράδειγμα μπαχαλίασης στην εφαρμογή flat tax είναι ο ΦΠΑ. Θεωρητικά δίκαιος φόρος που παίρνει εξίσου από όλους όσους αγοράζουν ένα προϊόν. Αμ δε. Λέει ο ένας να βάλουμε 2 κατηγορίες ΦΠΑ, 3 ο άλλος, εξαιρέσεις ο τρίτος και καταλήγουμε με δαίδαλο. Όπως κι αν το δει κανείς, αυτά τα ρεκτιφιέ και οι μεγάλες δηλώσεις περί απλοποίησης της φορολογίας όταν εφαρμόζονται δίνουν μια ώθηση στην οικονομία. Όχι μετρημένα. Στην πράξη τελικά είναι μικρό το κέρδος συνήθως από ότι δείχνουν οι περισσότερες μελέτες χωρών όπου έχουν ξεκινήσει τέτοια. Αλλά ταυτόχρονα όταν κουνάς πράγματα σε μια αγορά, δημιουργείς ευκαιρίες, πείθεις νέους ή παλιούς να κάνουν εταιρείες και να προσπαθήσουν.
Υπό αυτό το πρίσμα εγώ βρίσκω θετική την συζήτηση από κάποια νέα κόμματα για flat tax. Δεν θα αλλάξει τον κόσμο αλλά η ελληνική οικονομία έχει βαλτώσει τόσο άσχημα, ώστε κάθε σοβαρή και κάπως αναδιοργάνωση με σκοπό να τονώσει την επιχειρηματικότητα εφόσον διατηρηθεί για 10-20 χρόνια μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά. 10-20 χρόνια. Στην Ελλάδα. Να διατηρηθεί. Ας γελάσουμε όλοι μαζί.
