Όταν κανείς βαριέται τό μόνο πού μαθαίνει είναι να βαριέται. Κι αύτό συμβαίνει, είτε πρόκειται γιά γεωγραφία, γιά ιστορία ή γιά μαθηματικά.
“Οταν κανείς έχει ενα μόνο δικαίωμα, τό δικαίωμα του νά ύπακούει, μαθαίνει αναπόφευκτα νά μή γυρεύει ποτέ νά μάθει γιατί κάνει αύτό πού κάνει. Μαθαίνει νά μήν αναρωτιέται πιά γιά τίποτα, νά μή σκέφτεται.
“Οταν κανείς είναι άναγκασμένος νά μάθει, έκεϊνο πού μαθαίνει είναι ότι είναι πολύ κοπιαστικό νά μάθει κανείς κάτι και δέ διευκολύνει καθόλου τά πράγματα ή διαβεβαίωση τοϋ καθηγητή ότι αργότερα, στή ζωή, θά πρέπει δπωσδήποτε νά τό ξέρει.
“Οταν σ’ αντιμετωπίζουν σάν ανήλικο και δέν έχεις τό δικαίωμα νά διαλέξεις ή ν’ αποφασίσεις μόνος σου μαθαίνεις νά είσαι και 
παραμένεις άνήλικος και ανίκανος. Κι αύτό είσαι, ακόμα κι δταν παίρνεις σέ μιά έκθεση 18 ή 20, βαθμούς πού ύποτίθεται ότι δίδονται στις τέλειες και πολύ πρωτότυπες έργασίες. “Αν αντιμετωπίζεις τά πράγματα μέ τόν ίδιο τρόπο, μαθαίνεις μόνο ενα τρόπο μέ τόν όποιο μπορείς νά τά άντιμετωπίζεις κι έπειτα, δέ θα ‘ναι εύκολο νά τά βγάζεις πέρα σ’ όλες τις νέες καταστάσεις πού θά συναντήσεις άνα- πόφευκτα.
Γιά νά καταλάβεις αύτό πού μαθαίνεις και νά σοΰ χρησιμεύσει σέ κάτι πρέπει πρώτα άπ’ όλα: —νά τό ‘χεις κέφι —νά βρίσκεις τό θέμα ένδιαφέρον
– -νά καταλαβαίνεις γιατί τό μαθαίνεις —νά συμμετέχεις
-—νά μπορείς νά δουλεύεις τό θέμα μόνος σου
νά μπορείς νά δουλεύεις το θέμα μέ τούς φίλους σου.
“Αν νομίζετε ότι κάποιος άπ’ τούς καθηγητές σας δέν £χει μεγάλη κλίση στην έκπαίδευση, πρέπει νά τον βοηθήσετε νά βελτιώσει τόν τρόπο διδασκαλίας του καΐ νά γίνει καλλίτερος παιδαγωγός.
Μόνο έσεΐς είσαστε σέ θέση νά ξέρετε άν βαρυόσαστε κι άν εχετε το δικαίοιμα νά μιλήσετε. “Αν αύτο μπορεί νά γίνει, μιλήστε μέ τον καθηγητή σας. Ζητήστε του, άν είναι δυνατό, νά κάνει λιγότερο βαρετό και πιό ζωντανό το μάθημα.
(“Αν ο καθηγητής αρνηθεί νά σας άκούσει συνεννοηθείτε μέ τούς συμμαθητές σας καΐ φτιάξτε Ενα ύπόμνημα μέ όσο γίνεται πιο πολλές ύπογραφές όπου νά έξηγεΐτε τί δέν πάει καλά καί νά απαιτείτε τήν άντικατάστασή του. Στείλτε τό ύπόμνημα στό Υπουργείο Παιδείας καί στις έφημερίδες. “Αν καϊ μ’ αύτο δέν πετύχετε τίποτα, τότε, θά πρέπει νά διαλλέ- ςετε πιό άποφασιστικά μέσα γιά νά επιβάλετε το δίκιο σας. Και τόσο πιό αποτελεσματικά θάναι τά μέσα αύτά όσο πιό πολύ τά συζητήσετε μεταξύ σας κι όσο πιό πολλά παιδιά πάρουν μέρος σ’ αύτή τή διαδικασία]. Μήν ξεχνάτε ποτέ -ότι είναι δικαίωμά σας νά δεχόσαστε μιά έκπαίδευση ένδια- φέρουσα καί αποτελεσματική. Κι είσαστε οί πρώτοι πού βλέπετε άν ή έκπαίδευση πού δεχόσαστε είναι κακή: είτε πλήττετε καί χασμουριόσαστε είτε κάνετε καζούρα.
Bo Dan Andersen, Soren Hansen,
Jesper Jensen
TO ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΑΡΑΚΙ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ
Μετάφραση και Προσαρμογή ΕΛΕΝΗ ΒΑΡΙΚΑ