Πειράματα με μαϊμούδες ή χιμπατζήδες έχουν γίνει πολλά. Και από τον Harry Harlow. Και μάλιστα πέρα από τα όρια της ηθικής πειραμάτων με ζώα. Πειράματα με τον τρόπο που οι άνθρωποι τείνουν να αλλάζουν συμπεριφορά υπό την κοινωνική πίεση επίσης έχουν γίνει πολλά. Μερικά σημαντικά από τον Asch. Και είναι εντυπωσιακά.
- Αλλά πείραμα με πέντε μαϊμούδες που καταβρέχονται όταν πάνε να πιάσουν μια μπανάνα; Αυτό υπάρχει μόνο στο διαδίκτυο! (Πατήστε στην εικόνα και διαλέξτε από ποια πηγή θέλετε να διαβάσετε την περίληψη του υποτιθέμενου πειράματος κοινωνικής μηχανικής.) Ούτε ο Harlow, ούτε ο Asch που αναφέρονται είχαν οποιαδήποτε σχέση με κάτι τέτοιο!
Στα Ελληνικά μάλιστα φαίνονται 155 χιλιάδες σχετικά αποτελέσματα σε αναζήτηση “πείραμα πέντε μαϊμούδες παγωμένο”. Είναι μια απλή περίπτωση όπου μπουρδουκλώνονται πραγματικά ονόματα ερευνητών και πραγματικά ενδιαφέροντα θέματα με κάτι που γράφτηκε σαν παράδειγμα.
Το πιο πιθανό είναι ότι αυτή η ιστορία ξεκινάει πολύ πριν το διαδίκτυο από ένα βιβλίο με τίτλο Rhythms of Vision το 1975 όπου ο Lawrence Blair στην εισαγωγή αναφέρεται κάπως αόριστα σε ένα πείραμα. Η ιστορία όμως έχει σουξέ και αναπαράγεται και σε άλλα βιβλία. Αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο οι Μακάκοι μαθαίνουν κάπου σε ένα νησί ανοιχτά της Ιαπωνίας να πλένουν γλυκοπατάτες παρατηρώντας άλλους πίθηκους. Αργότερα ο Ken Kays το έκανε βιβλίο-ύμνο ενάντια στην πυρηνική ενέργεια και από εκεί εκτοξεύεται η ιστορία σε απήχηση. Τι κι αν δεν ισχύει καθόλου, τι κι αν αναλύθηκε εκτενώς σε πολλά επίπεδα…μας αρέσει!
Έχει γίνει ύμνος των απανταχού γκουρού του management και της αυτοβελτίωσης. Κατά κάποιον τρόπο έτσι που την αναπαράγουν χωρίς να το ψάξουν λίγο επιβεβαιώνουν την θεωρία τους!
Βίντεο από τα πραγματικά πειράματα του Harry Harlow: http://www.youtube.com/watch?v=KlfOecrr6kI
