Ένα από τα μεγαλύτερα αποφθέγματα στην ιστορία της ανθρωπότητας ανήκει στον μεγάλο Ζαν Πωλ Σαρτρ. Ο Σαρτρ έλεγε πως: «Κόλαση είναι οι άλλοι». Μια φράση που εύκολα πιστεύει κανείς πως την καταλαβαίνει, όμως δύσκολα την συνειδητοποιεί.
Οι άλλοι βρίσκονται καθημερινά γύρω μας. Άνθρωποι με τους οποίους συναναστρεφόμαστε καθημερινά, ανταλλάσουμε απόψεις, συζητάμε, διαφωνούμε, συνεργαζόμαστε, αγαπιόμαστε, κάνουμε έρωτα. Οι άλλοι…
Ο άνθρωπος, αντίθετα με τα υπόλοιπα είδη του πλανήτη, είχε την τάση από την αρχή της ύπαρξής του να αναζητά κάτι παραπάνω από τον ορίζοντα. Ό,τι έβλεπε, το κατακτούσε. Ό,τι φανταζόταν… έπρεπε να το δει!
Έτσι, αντί να προσπαθεί μόνος του να φτάσει πέρα από τον ορίζοντα, δημιούργησε κοινωνίες. Ομάδες που σκέπασαν τους φόβους του, ενίσχυσαν την ψυχραιμία του και έκαναν την ζωή του πιο δύσκολη από ό,τι φανταζόταν. Έκαναν την ζωή του όπως ακριβώς το εξέφρασε ο Σαρτρ με μια λέξη: Κόλαση!
Όσο περίεργο, μελαγχολικό ή τρομακτικό και αν ακούγεται, κόλαση είναι οι γύρω μας. Οι άνθρωποι με τους οποίους συναναστρεφόμαστε μας αναγκάζουν, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, σε σκέψεις οι οποίες τις περισσότερες φορές καταλήγουν να μετατρέπονται σε τύψεις για κάτι που δεν κάναμε. Και όλοι μας αποτελούμε την κόλαση για όλους μας!
Και όμως, είναι τόσο πολύτιμη η βιώσιμη μοναξιά του ανθρώπου και τόσο ιδανική, που πρέπει κανείς να περιμένει μέχρι το θάνατό του για να την συνειδητοποιήσει.
Αν σκεφτεί κανείς πως οι άλλοι είναι κόλαση, τότε ο παράδεισος είναι ο θάνατος. Όταν η μονάδα αποχωρεί από το σύνολο, γίνεται ανεξάρτητη. Τότε, στις τελευταίες στιγμές της υλικής του ζωής, ο άνθρωπος μπορεί πραγματικά να καταλάβει την γαλήνη της μοναχικότητας.
Τότε αρχίζει να συνειδητοποιεί πως οι φωνές των γύρω του δεν θα απασχολούν πλέον τα αυτιά του και τη θέση τους θα πάρουν, για λίγα δευτερόλεπτα, τιτιβίσματα πουλιών. Αγνές μορφές ζωής, χωρίς φθόνο, πάθος και ζήλεια.