Τις προάλλες βρέθηκα σε ένα εμπορικό κέντρο, όπου μια ομάδα εθελοντών της Greenpeace με ενημέρωσε για την περιπέτεια των ακτιβιστών τους στην Αρκτική. Υποσχέθηκα στην κοπέλα που με ενημέρωσε να γράψω ένα άρθρο σχετικά.
Οι 28 ακτιβιστές της Greenpeace μαζί με ένα ανεξάρτητο φωτογράφο και ένα βιντεογράφο συμμετείχαν στις 28 Σεπτεμβρίου 2013 σε ειρηνική διαμαρτυρία στην πλατφόρμα εξόρυξης πετρελαίου Prirazlomnaya της Gazprom, ενάντια σε σχέδια της εταιρείας να ξεκινήσει πετρελαϊκές εξορύξεις για εμπορικούς σκοπούς στην Αρκτική, για πρώτη φορά στις αρχές του 2014. Η εξόρυξη πετρελαίου στην Αρκτική είναι ένα επικίνδυνο εγχείρημα που εμπεριέχει υψηλό ρίσκο. Μία πετρελαιοκηλίδα στα παγωμένα νερά της θα είχε καταστροφικές επιπτώσεις. Το ενδεχόμενο ενός τέτοιου ατυχήματος είναι διαρκώς παρόν, ενώ τα σχέδια αντιμετώπισής του από τη βιομηχανία πετρελαίου παραμένουν εντελώς ανεπαρκή. Δύο ακτιβιστές προσπάθησαν να σκαρφαλώσουν στην πλατφόρμα και να κρεμάσουν ένα πανό. Ένοπλοι άντρες του ρωσικού λιμενικού εισέβαλαν στο Arctic Sunrise, το πλοίο που μετέφερε τους ακτιβιστές και κράτησαν το πλήρωμα υπό την απειλή όπλων. Η επέμβαση του ρώσικου λιμενικού έγινε, ωστόσο, σε διεθνή ύδατα.
Οι Arctic 30, όπως ονομάζονται, δηλαδή οι 28 ακτιβιστές μαζί με το φωτογράφο και το βιντεογράφο, μεταφέρθηκαν στις φυλακές του Μούρμανσκ, αφού τους απαγγέλθηκε κατηγορία για πειρατεία, που τιμωρείται με φυλάκιση έως 15 χρόνια! Η Ολλανδία, που είναι το κράτος σημαίας του πλοίου της Greenpeace, Arctic Sunrise, παραπέμψε τη Ρωσία στη διεθνή δικαιοσύνη για να διασφαλίσει την απελευθέρωση των Arctic 30 που κρατούνται στις ρώσικες φυλακές κατηγορούμενοι για πειρατεία.
Ο διευθυντής της Διεθνούς Greenpeace, Kumi Naidoo δήλωσε:
‘Οι ακτιβιστές μας κατηγορούνται για ένα αδίκημα που ποτέ δεν διέπραξαν. Πρόκειται για μία προσπάθεια να μας εκφοβίσουν. Καλούμε τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να σταθούν στο πλάι μας ενάντια στις εταιρείες που θέλουν να εξορύξουν πετρέλαιο στην Αρκτική, ενάντια σε αυτούς που χρησιμοποιούν τη δύναμή τους με το χειρότερο τρόπο.’
Στις 3/10/13 ο Mikhail Fedotov, επικεφαλής του προεδρικού Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στη Ρωσία, δήλωσε ότι δε βλέπει κανένα λόγο που να δικαιολογεί τις κατηγορίες πειρατείας. Παράλληλα, 11 βραβευμένοι με Νόμπελ Ειρήνης, ανάμεσά τους ο Αρχιεπίσκοπος Ντέσμοντ Τούτου, απήυθυναν κοινή επιστολή στον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, εκφράζοντας την υποστήριξή τους. Ο αριθμός των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο που έχουν γράψει στις ρώσικες αρχές ζητώντας την απελευθέρωση των ακτιβιστών έχει ήδη ξεπεράσει τις 780.000. Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται και οι οργανώσεις της Διεθνούς Αμνηστίας, των Human Rights Watch και WW Friends of the Earth. Οι διαμαρτυρίες έγιναν σε 263 πόλεις σε 43 χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, όπου οι διαμαρτυρίες έλαβαν χώρα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Στα τέλη Οκτωβρίου οι ρώσικες αρχές ανακοίνωσαν ότι θα αποσύρουν την κατηγορία, που απαγγέλθηκε στους ακτιβιστές για πειρατεία και τη θέση της παίρνει πλέον η νέα κατηγορία για ‘χουλιγκανισμό’. Ίσως να ακούστηκε σαν μια ελαφρύτερη κατηγορία, που απέχει από την αλήθεια και που επιφέρει ποινή φυλάκισης μέχρι και 7 χρόνια. Παρόλα αυτά οι ρώσικες αρχές δεν έχουν προχωρήσει ακόμα σε καμία κίνηση για την απόσυρση των κατηγοριών της πειρατείας. Μία τέτοια κίνηση θα πρέπει να γίνει μέσω γραπτής δήλωσης των ρώσικων αρχών. Οι Arctic 30 μεταφέρθηκαν από το Μουρμάνσκ σε κέντρα κράτησης στην Αγία Πετρούπολη.
Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας δήλωσε ότι το 74% των αποθεμάτων πετρελαίου δεν πρέπει να αντληθούν αν θέλουμε να έχουμε 50% πιθανότητες να αποφύγουμε τις πιο ακραίες και ανεξέλεγκτες επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών. Αυτό σημαίνει πως δεν πρέπει να υπάρχει κανένα περιθώριο για άντληση πετρελαίου στην Αρκτική. Ταυτόχρονα είναι αδύνατον να καθαριστεί μια πετρελαιοκηλίδα στην Αρκτική εξαιτίας της δυσπρόσιτης περιοχής και των δυσχερών συνθηκών.
Στις 21/11/13 το δικαστήριο της Αγίας Πετρούπολης αποφάσισε απελευθέρωση με εγγύηση για τους 18 από τους Arctic 30. Η ακροαματική διαδικασία συνεχίζεται και για τους υπόλοιπους. Παρόλα αυτά, το δικαστήριο αποφάσισε να παρατείνει για 3 μήνες ακόμα την κράτηση του Colin Russell από την Αυστραλία. Οι δικηγόροι του έχουν ήδη καταθέσει έφεση, ζητώντας και την δική του απελευθέρωση με εγγύηση.
Η διεθνής Greenpeace κάνει αγώνα δρόμου για να καταβάλει το ποσό, που το δικαστήριο έχει ορίσει ως εγγύηση. Το ποσό ανέρχεται στα 2 εκατομμύρια ρούβλια και ισοδυναμεί με 45 χιλιάδες ευρώ για τον καθέναν από τους Arctic 30. Τα χρήματα θα επιστραφούν στην Greenpeace μόλις οι ακτιβιστές παρουσιαστούν στην δίκη, η ημερομηνία της οποίας, όμως, δεν έχει οριστεί ακόμα. Επίσης, είναι ακόμα άγνωστο πότε θα απελευθερωθούν και οι υπόλοιποι. Οι δικηγόροι τους βρίσκονται αντιμέτωποι με σοβαρά προβλήματα γραφειοκρατίας τα οποία καθυστερούν την έξοδό τους από τη φυλακή. Τέλος, ακόμα δεν έχουν γίνει γνωστοί οι όροι απελευθέρωσης. Εξακολουθεί να υπάρχει το ενδεχόμενο να μην τους επιτραπεί η έξοδος από τη Ρωσία.
Το Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας (ITLOS) αποφάσισε πως η Ρωσία πρέπει να απελευθερώσει τους Arctic 30 και το πλοίο της Greenpeace, Arctic Sunrise, αμέσως μόλις η Ολλανδία (χώρα σημαίας του πλοίου) καταθέσει εγγυητική επιστολή 3,6 εκ. ευρώ. Η Ολλανδική κυβέρνηση είχε καταθέσει σχετικό αίτημα, ζητώντας την άμεση απελευθέρωση του Arctic Sunrise, καθώς και των 28 ακτιβιστών και των 2 ανεξάρτητων δημοσιογράφων οι οποίοι επέβαιναν στο πλοίο. Σχολιάζοντας την απόφαση, ο διευθυντής της Διεθνούς Greenpeace, KumiNaidoo, δήλωσε:
“Σήμερα είναι μια ιστορική ημέρα – η ημέρα που ένα διεθνές δικαστήριο υποστηρίζει τα δικαιώματα των Arctic 30. Αυτοί οι 30 άντρες και γυναίκες φυλακίστηκαν εξαιτίας μιας ειρηνικής διαμαρτυρίας για την προστασία της Αρκτικής, ενάντια στις κλιματικές αλλαγές. Τώρα που το δικαστήριο διέταξε την απελευθέρωση των Arctic 30 και του πλοίου ArcticSunrise, θέλω να θυμίσω πως ο Πρόεδρος Πούτιν δήλωσε πρόσφατα πως ο ‘ο νόμος είναι νόμος, και πρέπει να τον τηρούμε, είτε μας αρέσει είτε όχι’. Η Greenpeace συμφωνεί με αυτή τη δήλωση. Οι 29 από τους 30 έχουν απελευθερωθεί με εγγύηση την οποία έχει καταβάλει η Greenpeace αλλά αυτό δεν αρκεί. Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου για το Δίκαιο της Θάλασσας ήταν σαφής: και οι 30 πρέπει αφεθούν ελεύθεροι και να τους επιτραπεί η έξοδος από την Ρωσία μέχρι να ολοκληρωθούν οι δικαστικές διαδικασίες”.
Τώρα η Ρωσία είναι υποχρεωμένη να σεβαστεί την απόφαση του ΙTLOS. Το Σύνταγμα της χώρας λέει πως η διεθνής νομοθεσία είναι βασικό στοιχείο του ρωσικού νομικού συστήματος και πως τα ρωσικά δικαστήρια είναι υποχρεωμένα να εφαρμόζουν το διεθνές δίκαιο. Με αυτό το δεδομένο, λοιπόν, η Greenpeace αναμένει πως η Ρωσία θα σεβαστεί την σημερινή απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου για το Δίκαιο της Θάλασσας, όπως έχει πράξει και στο παρελθόν.
Θεωρώ πως η προστασία του περιβάλλοντος είναι χρέος όλων μας. Το έργο της Greenpeace, στηρίζεται στην βοήθεια εθελοντών, απλών ανθρώπων όπως εγώ κι εσείς. Η οργάνωση έχει ανάγκη από οικονομική ενίσχυση κι ο καθένας από μας μπορεί να βοηθήσει στο μέτρο του δυνατού, έχοντας υπόψη και τη δύσκολη οικονομική πραγματικότητα που ζούμε. Αν επισκεφτείτε την ιστοσελίδα της οργάνωσης www.greenpeace.org/greece θα ενημερωθείτε για τις τελευταίες εξελίξεις στην υπόθεση των Arctic 30 αλλά και για άλλες δραστηριότητες. Επίσης, στην ίδια σελίδα μπορείτε να ψηφίσετε και εσείς για την απελευθέρωση των ακτιβιστών.
Η προστασία του περιβάλλοντος είναι στα χέρια μας!