Συνέντευξη στη Μαρκέλλα Καζαμία
Έρως: “Ο φτερωτός θεός της αγάπης”. Συχνά σχετίζεται με τη θεά Αφροδίτη. Σύμφωνα με τον μύθο, όταν χτυπούσε με τα βέλη του δύο ανθρώπους, αυτοί ερωτεύονταν παράφορα. Τρανταχτό παράδειγμα η ιστορία του Πάρη και της Ωραίας Ελένης, που οδήγησε σε έναν ανεπανάληπτο πόλεμο και δύο μεγάλα έπη, όταν ο νεαρός πρίγκιπας της Τροίας προτίμησε να δώσει το χρυσό μήλο της Έριδας στην πιο όμορφη θεά που του υποσχέθηκε ένα μεγάλο έρωτα! Ο Έρως χαρακτηρίζεται ανίκητος και στην τραγωδία του Σοφοκλή “Αντιγόνη” – “Έρως ανίκατε μάχαν”…
Από την αρχαιότητα έως σήμερα, ένα είναι το βέβαιο: ο Έρωτας έχει οντότητα που παίρνει μορφή από τα συναισθήματα μας. Μας παρασύρει, μας εμπνέει, μπορεί όμως και να μας διαλύσει. Ανάλογα με το τέλος που θα έχει. Γιατί “κάθε έρωτας έχει το φινάλε που του αξίζει…”
Η Ιωάννα Γκανέτσα έγραψε ένα βιβλίο όπου ένωσε τα μοναδικά κείμενα της με αντικείμενο τον Έρωτα και τις εκφάνσεις του: τον Έρωτα και την επίδραση στην ψυχή μας, τον Έρωτα και τις επιλογές μας, τον Έρωτα και τις αυταπάτες μας… Και ο τίτλος αυτού: “Ο Έρωτας δε θέλει τίτλο”.
Ο έρωτας δεν είναι για εκείνους που λένε πως θέλουν να δοκιμάσουν τη δύναμή του αλλά μένουν αμέτοχοι. Είναι για εκείνους που τολμούν. Για εκείνους που ξέρουν πως είτε πέσουν στη μάχη είτε βγουν νικητές, θα μετρούν πάντα πληγές, αγάπες και στιγμές… (απόσπασμα από το βιβλίο)
Η Ιωάννα Γκανέτσα γεννήθηκε το 1981 στη Λάρισα, όπου ζει και εργάζεται. Είναι παντρεμένη και μητέρα δυο παιδιών. Ταξιδεύει συχνά, διαβάζει πολύ και γράφει σε κάθε ευκαιρία. Τα τελευταία 3 χρόνια αρθρογραφεί συστηματικά σε ιστοσελίδες πολιτισμού και λογοτεχνίας, ενώ κείμενα της έχουν δημοσιευτεί σε πολλά sites. Αυτό είναι το πρώτο της βιβλίo, μια συλλογή 45 κειμένων με κεντρικό άξονα τον έρωτα. Παράλληλα, αυτή την περίοδο, γράφει το πρώτο της μυθιστόρημα.
Φωτογραφίες: Γιάννης Καραγιάννης
Ο έρωτας δε θέλει τίτλο;
Ο έρωτας δε θέλει τίτλο, θέλει στιγμές. Στιγμές στο μαζί, για το φιλί, την ένταση της επαφής, το βίωμα. Όσο κι αν προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε ή να βάλουμε ταμπέλες ή τον έρωτα σε καλούπια, εκείνος το μόνο που ζητά — και ενίοτε απαιτεί— είναι να του δίνουμε την προσοχή που του πρέπει, χωρίς να προσποιούμαστε πως η ζωή είναι ωραία ακόμη και χωρίς αυτόν. Δεν είναι.
Πώς αποφάσισες να γράψεις ένα βιβλίο για τον έρωτα και τις εκφάνσεις του;
Καμιά φορά —ή πολλές φορές— δεν χρειάζεται να αποφασίσεις, τουλάχιστον όχι ουσιαστικά. Έρχονται οι συγκυρίες, η στιγμή, οι συνθήκες και κουμπώνουν πάνω στα όνειρα που έχει ο καθένας μας. Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα να συγκεντρώσω σε ένα βιβλίο τα μέχρι τότε δημοσιευμένα στο διαδίκτυο κείμενα μου με θέμα τον έρωτα (γιατί σαφώς δεν γράφω μόνο για τον έρωτα), προσθέτοντας κάποια καινούργια. Είναι κείμενα που σε μεγάλο βαθμό έχουν ήδη πάρει την έγκριση από μια μερίδα αναγνωστικού κοινού και έχουν αγαπηθεί και τα οποία ήθελα να θέσω στη διάθεση και κρίση των αναγνωστών που είναι λάτρεις του παραδοσιακού τρόπου ανάγνωσης, του βιβλίου.
Εξυμνείς τον έρωτα με τα γραπτά σου ή προσπαθείς να τον αποκωδικοποιήσεις;
Αν εννοείς «εξυμνώ» με την έννοια του «αποθεώνω», όχι. Ο έρωτας δεν είναι θεός. Είναι όμως —ή θα έπρεπε να είναι— ένας από τους σημαντικούς άξονες της ζωής του καθενός καθώς εξυψώνει το συναίσθημα. Δεν πιστεύω σ’ έναν κόσμο απόλυτα λογικό. Χρειαζόμαστε λίγο συναισθηματικό παραλογισμό. Δίνει αξία στο αυθόρμητο, το πηγαίο, το πολυδιάστατο. Ούτε χρειάζεται να προσπαθούμε να αποκωδικοποιούμε το συναίσθημα. Χρειάζεται απλά να το νιώσουμε. Κι εγώ γράφω γιατί θέλω ο αναγνώστης να βιώνει ή να αναβιώνει συναισθήματα και να ταυτίζεται με την αίσθηση που αφήνουν τα κείμενα μου.
Ποια πιστεύεις ότι είναι τα εμπόδια που ενδεχομένως δεν αφήνουν τον σύγχρονο άνθρωπο να νιώσει και να ζήσει τον έρωτα και την αγάπη με την ίδια γνησιότητα ή ένταση όπως παλαιότερα;
Ο φόβος που προκαλεί η ιδέα της εξάρτησης από ένα άλλο άτομο. Το γεγονός πως παραδίδεις την καρδιά σου στα χέρια του έρωτα χωρίς να γνωρίζεις αν θα είναι αμοιβαίος. Η ψευδαίσθηση, λόγω της πολλής ελευθεριότητας της εποχής, πως αν προσπεράσεις ένα δυνατό συναίσθημα, αν προσποιηθείς πως δεν υπάρχει ή πως είναι όπως όλα τα άλλα, θα σου είναι εύκολο να βρεις το επόμενο. Όμως δεν είναι. Τον έρωτα, όταν τον συναντήσεις, τον βουτάς από τα μαλλιά, τον αρπάζεις από το χέρι και τρέχεις μέχρι να φτάσει στο απόγειο του. Έρωτας χωρίς κορύφωση δεν είναι έρωτας, τουλάχιστον όχι από εκείνους που μετά την πτώση του θα οδηγήσει σε μια δυνατή αγάπη. Δεν πρέπει να φοβόμαστε την πτώση αλλά την πιθανότητα να μην φτάσουμε ποτέ την καρδιά μας στα ύψη.
Υπάρχει αρκετή μοναξιά, οικονομική δυσχέρεια και βία γύρω μας, η δύναμη του έρωτα βρίσκει πάντα τον τρόπο να είναι παρούσα, ακόμα και σε δύσκολες εποχές;
Τελικά είναι η δύναμη του έρωτα ή η δύναμη που δίνει σε εμάς ο έρωτας ο κινητήριος μοχλός; Γιατί ο έρωτας, όταν πρόκειται για τον δικό μας, έχει πρόσωπο, μάτια, μαλλιά… Κανείς δεν θυσιάζεται, δεν πολεμά και δεν παλεύει για έναν απρόσωπο έρωτα. Όταν βρεις τον πραγματικό έρωτα στο πρόσωπο κάποιου, βρίσκεις και τον τρόπο να τον κάνεις μέρος του παρόντος σου, αν και όχι πάντα με τη μορφή που επιθυμείς. Διαφορετικά, δε μιλάμε για έρωτα.
Πότε αποφάσισες να ασχοληθείς με τη συγγραφή πιο επαγγελματικά; Υπήρξε κάποιο συγκεκριμένο μονοπάτι που σε οδήγησε εδώ;
Απέχω πολύ από το να χαρακτηρίσω τον εαυτό μου επαγγελματία συγγραφέα. Δεν το επιθυμώ, άλλωστε. Προτιμώ να γράφω με την καρδιά και τον ενθουσιασμό του ερασιτέχνη. Να είμαι αιώνια ερωμένη της λογοτεχνίας και όχι επίσημη σύζυγος. Μου αρέσει η ελευθερία να συναντιόμαστε όποτε μας κάνει κέφι, όχι επειδή το απαιτούν οι περιστάσεις. Έχοντας από πάντα λοιπόν την τάση να αποτυπώνω τη σκέψη μου στο χαρτί ξεκίνησα στην αρχή αρθρογραφώντας σε διάφορα sites και στη συνέχεια —έχοντας πάντα στο μυαλό μου τη λογοτεχνία— πέρασα σιγά σιγά στα άρθρα μου λογοτεχνικά στοιχεία φτάνοντας τελικά να εκφέρω απόψεις μέσα από ιστορίες. Πλέον νιώθω έτοιμη να περάσω στο πιο δύσκολα μονοπάτι, αυτό του μυθιστορήματος —το οποίο ξεκίνησα ήδη να γράφω— και να θέσω την εξ’ ολοκλήρου λογοτεχνική γραφή μου στην κρίση του κοινού.
Θεωρείς ότι οι συγγραφείς πρέπει να καταπιάνονται με θέματα που αφορούν τους περισσότερους ανθρώπους, έτσι ώστε να έχουν μεγαλύτερη απήχηση τα έργα τους;
Νομίζω πως οι συγγραφείς πρέπει να γράφουν όταν νιώθουν πως έχουν κάτι να πουν. Είναι γεγονός πως θέματα όπως ο έρωτας αφορούν μεγαλύτερη μερίδα κοινού αλλά δεν έχει νόημα να γράφεις γι’ αυτό αν δεν αισθάνεσαι πως αυτό είναι που θέλεις να κάνεις. Δεν μπορούμε όλοι να είμαστε καλοί σε όλα. Σημασία έχει να δίνουμε στον αναγνώστη ένα καλό αποτέλεσμα από το οποίο θα βγει κερδισμένος τελειώνοντας την ανάγνωση του.
Αν σε ανάγκαζε κάποιος να βάλεις έναν τίτλο στο έρωτα, θα έβρισκες τις λέξεις;
Αν μου προσδιόριζε τη μορφή του, ίσως. Γιατί ο έρωτας έχει πολλά πρόσωπα, ποικίλες εκφάνσεις και χιλιάδες αποχρώσεις. Δεν του ταιριάζουν οι στενές έννοιες, παρά μόνο οι στενές επαφές.
Τελικά, κάθε έρωτας έχει το φινάλε που του αξίζει;
Έχω καταλήξει πως, ναι. Όταν διαλέγεις έναν έρωτα, διαλέγεις και το τέλος του. Το τέλος είναι σημαντικό γιατί είναι εκείνο που κάνει αποτίμηση των στιγμών του έρωτα και τον αναδεικνύει νικητή ή ηττημένο. Τα σημάδια είναι συνήθως —αν όχι πάντα— εκεί από την αρχή μιας συνάντησης και προμηνύουν τη συνέχεια, ασχέτως αν εμείς δεν έχουμε πάντα τη διαύγεια μυαλού να τα εντοπίσουμε ή τη θέληση να πιστέψουμε το ένστικτό μας.
Τι είναι καλύτερο; Ένας ανεκπλήρωτος έρωτας που έμεινε στο «βάθρο» του ή ένας έρωτας που βιώθηκε και οδηγήθηκε σε παρακμή;
Νομίζω πως όταν επιλέγουμε να βιώσουμε κάτι, καλό είναι να το βιώνουμε μέχρι τέλους. Να τερματίζουμε το συναίσθημα, όπως συχνά μου αρέσει να λέω. Το ανεκπλήρωτο αφήνει την αίσθηση της προσμονής, την αίσθηση πως έχει οριστεί ένα άτυπο ραντεβού με ανοιχτή ημερομηνία. Και εμένα μου αρέσουν τα ραντεβού με το αύριο, όχι το χθες.
Πού μπορεί να σε βρει κάποιος;
Αρχικά, προτείνω σε όσους μένουν στην Αθήνα και θέλουν, να έρθουν στην παρουσίαση του βιβλίου μου στις 28 Μαΐου, στο βιβλιοκαφέ Έναστρον, στις 8:00 το βράδυ να συζητήσουμε και να γνωριστούμε από κοντά. Θα είναι μια όμορφη βραδιά, με ωραία παρέα και κεντρικό θέμα συζήτησης —τι άλλο— τον έρωτα! Για τους διαδικτυακούς αναγνώστες, κείμενα μου δημοσιεύονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα στα sites thessalonikiartsandculture.gr και τοβιβλίο.net. Το βιβλίο μου είναι διαθέσιμο τόσο στα βιβλιοπωλεία όσο και στις σελίδες πώλησης βιβλίων στο διαδίκτυο. Επίσης, η προσωπική μου σελίδα στο Facebook είναι πάντα ανοιχτή στους αναγνώστες καθώς είμαι άνθρωπος που μου αρέσει η διαδραστικότητα με αφορμή βεβαίως την παρουσία μου στα συγγραφικά δρώμενα.
Τι θα ευχόσουν σε κάποιον πολύ ερωτευμένο που μας διαβάζει τώρα;
Να ζει παρέα με τον έρωτα, όχι για τον έρωτα. Να ζει χωρίς τον φόβο του πόνου, ο έρωτας σαφώς προκαλεί πληγές, αλλά παράλληλα είναι εκείνος που έχει τη δύναμη να τις επουλώνει.
Δεν είναι όλοι οι έρωτες γεννημένοι να γίνουν μύθοι
[…]Καμιά φορά στην προσπάθεια να διαψεύσεις το ένστικτό σου, μπαίνεις στην διαδικασία να δίνεις ευκαιρία σε καταστάσεις και έρωτες που δεν αξίζουν. Προσπαθείς να εκβιάσεις συναισθήματα τα οποία ο άλλος δεν είναι έτοιμος ή δε θέλει να δώσει. Μέσα σου, όμως, ξέρεις πάντα την αλήθεια: Δεν είναι όλοι οι έρωτες γεννημένοι για να γίνουν μύθοι. Είναι απλά μεσοδιαστήματα στο δρόμο για τον μύθο[…] (απόσπασμα από το βιβλίο)
