Πριν από αρκετά χρόνια, όταν ήμουν στην τάξη του Proficiency, μαθήτρια λυκείου ακόμα, έτυχε να διαβάσω ένα ποίημα του Robert Frost με τίτλο “The road not taken”. Ένα ποίημα που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση, ιδιαίτερα εν μέσω όλων των εφηβικών ανησυχιών μου με είχαν χτυπήσει κατακούτελα. Λίγο καιρό αργότερα, στο α’ έτος στο Πανεπιστήμιο έτυχε να ξαναδιαβάσω το ίδιο ποίημα στα πλαίσια μελέτης του συμβολισμού. Τότε, λοιπόν, επιβεβαίωσα ότι αυτό το ποίημα θα γινόταν ένα από τα αγαπημένα μου, ακριβώς επειδή ήταν τόσο αληθινό και αντιπροσώπευε την πραγματικότητα της δικής μου ζωής.
“Two roads diverged in a yellow wood,
And sorry I could not travel both
And be one traveler, long I stood
And looked down one as far as I could
To where it bent in the undergrowth”
Ένας ταξιδιώτης βρέθηκε σε ένα δάσος κι είχε να διαλέξει ανάμεσα σε δύο μονοπάτια. Αφού είδε και τα δύο μέχρι εκεί που μπορούσε να φτάσει το μάτι του, μιας και δεν μπορούσε να ταξιδέψει και στα δυο, επέλεξε το ένα. Η ζωή μας φέρνει καθημερινά αντιμέτωπους με διάφορα διλήμματα, από το πιο απλό έως το πιο σύνθετο. Από το κόκκινο ή το καφέ ζευγάρι μπότες ή το άσπρο μπλουζάκι σε σχέση με το μαύρο- γιατί μεταξύ μας κι αυτά διλήμματα είναι που μπορεί να σου πάρουν ώρες μέχρι να αποφασίσεις – μέχρι τα πιο σύνθετα και μπερδεμένα όπως το να πεις σε κάποιον αυτό που πραγματικά νιώθεις ή να το αποκρύψεις, να μείνεις στη δουλειά που είσαι ή να κυνηγήσεις το όνειρό σου κι ας βγάζεις λιγότερα χρήματα, να επιλέξεις την ελευθερία ή τη συμβατικότητα, τη μοναξιά ή τη συντροφικότητα… κι άλλα τέτοια για τα οποία μπορώ να γράφω με τις ώρες.
Θα μου πεις, όμως, στις μέρες μας οι επιλογές μπορεί να είναι παραπάνω από δύο κι ο σημερινός ταξιδιώτης να στέκεται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι με πέντε ή και περισσότερες διαφορετικές εξόδους, μια λωρίδα βοηθητική, μία ταχείας κυκλοφορίας κι ένα αεροδιάδρομο για το προσωπικό του αεροσκάφος… μπέρδεμα δηλαδή κι άντε να ξεμπλέξεις. Η ουσία, όμως είναι ότι όσες επιλογές και να έχει σε κάθε προσωπικό του δίλημμα, ο καθένας μας είναι μοναχικός ταξιδιώτης, που πρέπει να διαλέξει ο ίδιος το δρόμο που του ταιριάζει καλύτερα, για να είναι εντάξει με τον εαυτό του. Ίσως υπάρξουν ‘φωνές’ ή ‘λαμπερά φώτα’, ‘ευωδιαστά λουλούδια’ ή ‘πολύχρωμες εικόνες’ που θα βοηθήσουν στην μια ή την άλλη επιλογή. Από την άλλη μπορεί να μην υπάρχουν τόσο ευδιάκριτες διαφορές και η επιλογή να είναι ακόμα δυσκολότερη…
“Then took the other, as just as fair,
And having perhaps the better claim,
Because it was grassy and wanted wear;
Though as for that the passing there
Had worn them really about the same,
And both that morning equally lay
In leaves no step had trodden black,
Oh, I kept the first for another day!
Yet knowing how way leads on to way,
I doubted if I should ever come back.”
Στην αναζήτηση, λοιπόν, αυτής της εκλογής, μπορεί να παρασυρθεί ο ταξιδιώτης από τη ‘δημοτικότητα’ της μιας ή της άλλης επιλογής. ‘Το έχουν κάνει κι άλλοι αυτό;’, ίσως αναρωτηθεί ο λιγότερο για τον εαυτό του σίγουρος ταξιδιώτης ή ‘να ακολουθήσω την πεπατημένη’ εκείνος που δε θέλει να προσπαθήσει και πολύ. Και σίγουρα ακόμα και ο πιο δυνατός, ο πιο κατασταλαγμένος ίσως αναρωτηθεί αν έπαιρνε το άλλο μονοπάτι πώς θα είχαν εξελιχθεί τα πράγματα. Όπως και να’χει, όμως, όταν η απόφαση παρθεί, πάντα θα συνοδεύεται από αλυσιδωτές αντιδράσεις πολύ διαφορετικές από το αν είχε διαλέξει κάποιος την άλλη επιλογή. Κι αυτές οι αλυσιδωτές αντιδράσεις είναι που καθορίζουν και διαμορφώνουν τη ζωή του καθενός.
“I shall be telling this with a sigh
Somewhere ages and ages hence:
Two roads diverged in a wood, and I-
I took the one less traveled by,
And that has made all the difference.”
Ο ταξιδιώτης του ποιήματος αισθάνεται ευγνώμων που διάλεξε το λιγότερο δημοφιλές μονοπάτι κι αυτό είναι που διαφοροποίησε τη ζωή του και την έκανε ξεχωριστή. Τώρα, το αν η κάθε επιλογή μας είναι η σωστή ή όχι, αυτό θα το καταλάβουμε στην πορεία. Ακόμα, όμως κι αν είναι λανθασμένη, μπορούμε να κρατήσουμε το μάθημα που έχει να μας προσφέρει και να προχωρήσουμε παρακάτω στο επόμενο μονοπάτι.
Κι αν πάλι, η επιλογή μας φέρει σε ένα δρόμο δύσβατο και δύσκολο – προσωπικά τις περισσότερες φορές ένα τέτοιο δρόμο διάλεγα, κι όταν τα έβρισκα μπαστούνια σιχτίριζα τον εαυτό μου μέχρι να ξαναβρώ το κουράγιο να συνεχίσω – ας μην τα παρατήσουμε. Για να βρισκόμαστε σε ένα τέτοιο δρόμο, δεν είναι τυχαίο. Μπορούμε να καταφέρουμε να φτάσουμε στον προορισμό μας – ίσως λίγο αργότερα από κάποιους άλλους που διάλεξαν το σύντομο δρόμο, ναι – θα φτάσουμε, όμως, κι εμείς και θα είμαστε περήφανοι για τον εαυτό μας!
Ας κάνει ο καθένας τη διαφορά στη δική του ζωή με τις επιλογές που θα κάνει, εύκολες ή δύσκολες, συνειδητές ή μη, που θα είναι, ωστόσο, αποτέλεσμα των δικών του ‘πιστεύω’ και ‘θέλω’. Όχι πισωγυρίσματα για εκείνα τα μονοπάτια που αφήσαμε, όχι δεύτερες σκέψεις για τους δρόμους που δεν έβγαλαν πουθενά… Κι ας διαλέξει ο καθένας το μονοπάτι που του ταιριάζει καλύτερα… Καλή αντάμωση στο σταυροδρόμι.
