Ένα πρόσφατο άρθρο μου προκάλεσε αρκετές συζητήσεις. Αυτός ήταν άλλωστε ο σκοπός του. Να αναγκάσει τους αναγνώστες να ξανασκεφτούν ότι πίστευαν σχετικά με την βιταμίνη C. Δεν θα ασχοληθώ με το περιεχόμενο όμως εδώ αλλά με την επικοινωνιακή του όψη. Πολλοί έγραψαν ότι ήταν “ασαφές” ή προχειρογραμμένο, ότι ο συντάκτης δεν ήξερε τι ήθελε να μας πει κλπ κλπ.
- Αυτό είναι συνηθισμένη ψυχολογική αντίδραση όταν είσαι μπροστά σε συμπαγή όγκο πειστικών δεδομένων που δεν συνάδουν με τις υπάρχουσες αντιλήψεις σας. Επειδή εσύ ο αναγνώστης βαριέσαι να πατήσεις στους συνδέσμους, δεν ξέρεις καλά Αγγλικά ή δεν είσαι αρκετά καταρτισμένος να καταλάβεις ένα paper, εγώ ο συγγραφέας φταίω.
- Άλλοι έγραψαν ότι θα ήταν πιο αποτελεσματικό αν είχε γραφεί πιο “επιστημονικά” και “χωρίς τόσο πάθος”. Προφανώς όχι. Υπάρχουν χιλιάδες εξαιρετικές νηφάλιες περιλήψεις των λόγων για τους οποίους πρόσθετη βιταμίνη C δεν βοηθάει στο κρυολόγημα ή στον καρκίνο. Δεν έχουν περάσει στον κόσμο όμως, εξού και νιώθετε αυτή την εσωτερική αντίφαση τώρα που σας προκάλεσα.
- Η πιο συχνή αντίδραση είναι να κρυφτούμε στις γνώριμες τρύπες των εναλλακτικών. “Ξέρω έναν που κάποτε….” ή “καλά αυτά που λες, αλλά ισχύει και το εξής (άσχετο)….” και το κλασσικό “μπορεί να έχεις δίκιο αλλά εγώ θα συνεχίσω να πιστεύω ότι πίστευα.”
Αυτή η αδράνεια, η ανικανότητα να αντιμετωπίσει ο άνθρωπος τα δεδομένα σε ιατρικά θέματα πατάει σε πανάρχαιες βάσεις. Για να το εξηγήσω, ας πιάσουμε ένα κλασσικό θέμα. Βοηθάει ή όχι το κρασί την μακροζωία; Μια πρόχειρη εκτίμησή μου δείχνει ότι “ναι” θα έλεγαν χωρίς δισταγμό περίπου 99 στους 100 ανθρώπους γύρω μου. Και έχουν άδικο. Γιατί;
Το κρασί είναι κλασσική περίπτωση όπου οι θρησκείες έχουν πάντα έντονη άποψη σχετικά. Στους μεν είναι αυτό που θα ρέει άφθονο στον Παράδεισο, στους δε απαγορευμένο. Σε κάποιους είναι το Αίμα του Χριστού, σε άλλους πρώτο βήμα για την Κόλαση. Όσο κι αν έχει μειωθεί η επίπτωση της θρησκείας στον σύγχρονο κόσμο, τόσο ιστορικά, όσο και πολιτιστικά μετά από δώδεκα χιλιάδες χρόνια που υπάρχει κρασί, μας έχει φορτώσει πολλές τέτοιες ιδεολογικές παραστάσεις.- Κοιτώντας το πάλι ιστορικά, για μεγάλο διάστημα παλιότερα, αλκοολούχα ποτά (πιο πολύ σαν την σημερινή μπύρα) ήταν βασικό μέρος της διατροφής των ανθρώπων και πιο ασφαλές υγρό από το νερό. Δηλαδή έχουμε στην συλλογική μας μνήμη μια έντονα θετική παλιότερη κατάσταση.
- Πάντα όταν ξεκινάει ένα θέμα χρωματίζει την κουβέντα. Επιστημονικά το κόκκινο κρασί έγινε πρωτοσέλιδο με το λεγόμενο “Γαλλικό θαύμα”. Οι Γάλλοι έχουν λιγότερα καρδιακά από τους Αμερικανούς, οι Γάλλοι πίνουν πιο πολύ κρασί…άρα…. Άρα δεν ξέρετε από στατιστική ανάλυση! Είναι πολυπαραγοντικό το θέμα σε βαθμό κακουργήματος. Μπορεί όσοι πίνουν λίγο κρασί κάθε μέρα να έχουν και καλύτερο σύστημα υγείας, πιο πολλά λεφτά, καλύτερο τρόπο ζωής ή λιγότερο στρες. Πιο από όλα όμως μετράει;
- Μιας και πάρουμε μια απόφαση, οι άνθρωποι δύσκολα την αλλάζουμε. Ειδικά όταν την έχουμε ανακοινώσει με λόγια ή με τις πράξεις μας. Αν θεωρήσω σωστό τα παιδιά μου να με βλέπουν κάθε μεσημέρι με ένα ποτήρι κρασί στο τραπέζι, πολύ δύσκολα θα δεχτώ χρόνια αργότερα ότι εγώ φταίω που βγήκαν αλκοολικοί.
- Είμαστε εξαιρετικά επιλεκτικοί στις παρατηρήσεις μας. Θυμόμαστε κάθε μικρό απόκομμα εφημερίδας περί θετικών της κατανάλωσης κρασιού αλλά αποφεύγουμε όσα λένε το αντίθετο. Θυμόμαστε την φορά που νικήσαμε στο σκάκι αν και είχαμε πιεί αλλά ξεχνάμε τις άπειρες φορές που κάναμε πονοκέφαλο μετά από τρία ποτηράκια (ναι, ήταν τρία κι ας λέτε πάντα ότι ήταν ένα.)
- Οι περισσότερες έρευνες πατάνε (αναγκαστικά) σε τέτοια ασαφή εικόνα
του ότι θυμόμαστε να αναφέρουμε σε σχέση με τις συνήθειες μας. Το κλασσικό “ποτηράκι μαζί με το φαγητό” δεν έχει απαντηθεί αν είναι αυτό που κάνει την διαφορά. Και ούτε πρόκειται να απαντηθεί εύκολα γιατί πως διάολο να το εξετάσει αυτό ένας επιστήμονας στατιστικά για να βγάλει άκρη; - Βαριόμαστε να κάνουμε συστηματική ανάλυση. Έχετε κάποια ιδέα πως προκύπτουν τα συστατικά του κρασιού; Ποια μέρη του σταφυλιού με ποιες διαδικασίες τελικά φτάνουν ως τι στο ποτήρι σας; Λένε όλοι για το κόκκινο κρασί αλλά υπάρχουν πολλές έρευνες που δείχνουν ότι δεν είναι έτσι. Η φλούδα, τα σπόρια και άλλα μέρη του φυτού επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσμα. Ακόμα ψάχνουμε τις αλληλεπιδράσεις και δυστυχώς οι περισσότερες έρευνες δεν μπορούν να ξεχωρίσουν την μπύρα που ήπιατε χθες από το κρασί που ήπιατε σήμερα σε σχέση με το ερώτημα αν θα ζήσετε παραπάνω σε τριάντα χρόνια.
- Δεν κάνουμε εξακρίβωση δεδομένων και ακόμα και οι γιατροί δεν ενημερώνονται. Για παράδειγμα ξέρετε ότι η κατανάλωση αλκοόλ, οποιουδήποτε αλκοόλ αυξάνει αρκετά τις πιθανότητες να πάθετε κάποιες μορφές καρκίνου; Έχετε ακούσει γιατρό να το λέει σε εσάς ή σε κάποιον γνωστό σας ποτέ; Κι όμως είναι πλέον αποδεδειγμένο. Ενώ αντίθετα, ακριβώς όπως με την βιταμίνη C, δεν έχει καμία χρησιμότητα στην καταπολέμηση του καρκίνου. Ναι, σας ενόχλησε που το διαβάσατε αυτό αλλά βαριέστε να το ψάξετε παραπάνω για να αλλάξετε αν χρειαστεί γνώμη.
Θέλουμε απλές λύσεις τύπου “όλα ή τίποτα”. Αφού η ζάχαρη είναι “κακή” να την κόψουμε τελείως. Αφού το κρασί είναι “καλό” να το επιτρέπουμε παντού. Αλλά δεν λειτουργεί έτσι το σώμα μας. Μικρές ποσότητες, ακόμα και από δηλητήρια, μπορεί να είναι χρήσιμες. Από τη στιγμή που κάποια ουσία θα δαιμονοποιηθεί, όλη η κοινωνία ψάχνει ευκαιρίες να την καταδικάσει με πάθος. Η γλουτένη, το MSG και άλλα πολλά έχουν ταλαιπωρηθεί με αυτή τη μέθοδο ενώ δεν υπάρχει σημαντικός επιστημονικός λόγος να τα αναγάγουμε σε πρωτεύοντα θέματα υγείας.- Από την εποχή του Γαληνού έχει περάσει το τροπάρι ότι “είσαι ότι τρως“. Θέλεις να πάρεις την δύναμη του πολεμιστή; Φάε την καρδιά του! Να έχεις σεξουαλική όρεξη; Φάε το κέρατο του ρινόκερου! Είναι 100% μπούρδα αλλά πολύ βαθιά μέσα στο μυαλό μας σχεδόν δεν μπορούμε να αντισταθούμε σε αυτόν τον τρόπο σκέψης. Με το κρασί δυσκολεύτηκαν να προσαρμόσουν αυτή την ιδέα αλλά κατάφεραν να περάσουν την εικόνα του πράου, πολιτισμένου ανθρώπου με ένα ποτήρι κρασί.
Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι θα σας κάνει καλό να αρχίσετε να πίνετε. Αντίθετα πάμπολλοι θάνατοι από προβλήματα που συνδέονται με το αλκοόλ. Αν πίνετε προσπαθήστε να πίνετε μικρές ποσότητες. Και να μην λέτε ψέματα στον εαυτό σας. Ούτε θεραπεύει κάτι, ούτε θα ζήσετε περισσότερο πίνοντας. Μακάρι να ήταν τόσο απλά τα πράγματα.
Comments are closed.