Πριν δέκα χρόνια το πρόβλημα ήταν απλό: είχαμε περίπτερο σε μια διεθνή έκθεση στην Ολλανδία και θέλαμε να μας βρίσκουν εύκολα οι Έλληνες επισκέπτες. Φτιάξαμε λοιπόν μπλουζάκια. Μαύρα. Με άσπρα γράμματα για να φαίνονται. Και μια ελληνική σημαία στο μανίκι. Είχαμε καπελάκια παρόμοια και μπουφάν. ” Ξέρεις Αλέξη, δεν θα μπορούσαμε να το κάνουμε αυτό τώρα” μου θύμισε πρόσφατα ένας τότε συνάδελφος. Έχει δίκιο. Το κυνήγι μαγισσών δεν έχει όριο.
“Να παραδεχτώ κάτι δημοσίως: μου αρέσουν οι στολές των SS. Είναι με μεγάλη διαφορά οι πιο ωραίες στρατιωτικές στολές όλων των εποχών ίσως. Επιπλέον, από αυτά που έχω διαβάσει για την ιστορία του πολέμου, θαυμάζω και την οργάνωση του Γερμανικού στρατού. Μας έχουν περάσει την αίσθηση ότι ήταν παντοδύναμος αλλά σε πολλές μάχες κέρδισαν χάρη σε αυτοσχεδιασμούς με ελάχιστα εφόδια ή ενισχύσεις τελικά.”
Οι παραπάνω δηλώσεις πλέον απαιτούν δυο παραγράφους από εξηγήσεις. “Βέβαια δεν επικροτώ τον φασισμό, το ναζισμό, την βία, τον πόλεμο γενικά ή τις κτηνωδίες του Γερμανικού Στρατού στην διάρκεια του πολέμου…” κλπ κλπ.
Πριν 2-3 χρόνια περνούσαμε από τα Καλάβρυτα. Τα παιδιά με ρώτησαν για το εκεί μνημείο. Περάσαμε δυο ώρες της διαδρομής της επιστροφής εξιστορώντας τον πόλεμο. Αλλά ξεκίνησα, σαν τον Τσώρτσιλ, εξηγώντας πως η ευρωπαϊκή πολιτική μετά το τέλος του πρώτου οδήγησε ουσιαστικά την Γερμανία στον δεύτερο. Την επόμενη εβδομάδα τους πήγα στο Γερμανικό νεκροταφείο στην Ραπεντώσα. Ήταν μικρά ακόμα, έπαιζαν κυνηγητό και πήδαγαν από την μια λίστα ονομάτων στην άλλη. Αλλά ρώτησαν: “Μπαμπά, αυτοί όλοι ήταν τόσο μικροί;” Γερμανικά ονόματα παιδιών 16, 17, 18 χρονών. Ατελείωτες λίστες, βουβές κάτω από την Πεντέλη μας.
Από την Πεντέλη είχε περάσει ο παππούς μου στον πόλεμο. Όχι ο Έλληνας, ο Άγγλος παππούς μου. Γυρνώντας από τις μάχες στην Αφρική, πέρασαν από Ιταλία και μετά Ελλάδα την εποχή που έφευγαν οι Γερμανοί. Είχε κάτσει σκοπιά λίγο πιο πάνω από το νεκροταφείο αυτό. Ο παππούς μου ο Χάρολντ μισούσε τους Γερμανούς, τον “Τζέρι”. Όπου Τζέρι είναι κάθε μισητός Γερμανός.
Τον σκέφτηκα τον παππού μου στα βαφτίσια της ανιψιάς μου. Στην Κρήτη. Το γλέντι σε ένα χωριό με μνημείο για τους Έλληνες που εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς. Η αδελφή μου ζούσε στην Αγγλία τότε αλλά είχαν έρθει. Με ρώτησε η άλλη ανιψιά στα Αγγλικά τι έλεγε το άγαλμα. Δεν ήμουν σίγουρος πως να απαντήσω. Ο πατέρας της είναι Γερμανός. Ο Χάρολντ θα έκανε κωλοτούμπες στον τάφο του που παντρεύτηκε η εγγονή του έναν “Τζέρι”;
Τι είναι έθνος; Μια ιδέα. Η οποία ίσως δεν έχει πια νόημα στο παγκοσμιοποιημένο χωριό μας. Μια ιδέα για την οποία πολεμάμε και πεθαίνουμε. Βλακωδώς. Και με άλλα έθνη και μεταξύ μας. Την μια είναι η θεωρία των δυο άκρων με την Χρυσή Αυγή, την άλλη η θεωρία των δυο άκρων με την Ορθοδοξία και τους αλλόθρησκους, άλλος έχει μείνει στην Αρχαία Ελλάδα θεωρώντας κάθε μη Έλληνα ως βάρβαρο…
Βλακωδώς.
(Οι φωτογραφίες και οι λεζάντες τους είναι από το “Όπλα και Οπλικά συστήματα” – DeAgostini)
