‘Ωχ, άρχισε πάλι να μου φωνάζει… μα δεν καταλαβαίνει ότι με τις φωνές τρομάζω; Πόσο δύσκολο του είναι να καταλάβει πως οι φωνές με πληγώνουν; Με κάνουν να νιώθω αδύναμη, ασήμαντη. Δεν αισθάνομαι ασφαλής. Όταν μου φωνάζει ‘μπλοκάρω’, δεν ξέρω τι να κάνω, τι να πω ή να μην πω… Θέλω τόσο να κλάψω, μα δεν το κάνω γιατί θα τον εξαγριώσω και θα φωνάζει χειρότερα. Δεν το αντέχω όλο αυτό… θέλω να κρυφτώ κάτω από το κρεβάτι στο δωμάτιό μου. Εκεί τουλάχιστον, δεν ακούγονται τόσο δυνατά οι φωνές του. Κι ύστερα, μόλις του περάσουν τα νεύρα, θα κάνει σαν να μην έγινε τίποτα από όλα αυτά… Κι εγώ μπερδεύομαι! Με αγαπάει τελικά ο μπαμπάς κι αν μ’αγαπάει γιατί μου φωνάζει; Δε μπορώ άλλο…’, σκέφτηκε η μικρή Άννα όταν ο μπαμπάς της ξεκίνησε να της φωνάζει γιατί δεν είχε τελειώσει τα μαθήματά της.
Τα πρόσωπα της μικρής μας ιστορίας, όπως καταλαβαίνετε είναι φανταστικά. Η ιστορία είναι, όμως, πέρα για πέρα αληθινή κι έχει συμβεί σε όλους μας. Και παρά το γεγονός ότι εμείς οι γονείς, δε βγήκαμε αλώβητοι από τις φωνές των δικών μας πατεράδων και μανάδων, ήρθε η ώρα που αναπαρήγαμε το βίωμά μας και πήραμε τόσο φυσικά το ρόλο του ‘φωνακλά’. Έχουμε, όμως, αναλογιστεί πώς επιδρούν οι φωνές σε μια παιδική ψυχούλα και πώς αυτό επηρεάζει την μετέπειτα ανάπτυξή της;
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Κάνοντας μια μικρή έρευνα στο διαδίκτυο, διάβασα ένα άρθρο της οικογενειακής συμβούλου Amy McCready, που δημοσιεύτηκε στους New York Times με τίτλο Shouting is the New Spanking (Οι φωνές είναι το νέο ξύλο). Στο άρθρο αυτό αναφέρεται ότι πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι οι υστερικές φωνές και τα ουρλιαχτά έχουν αντικαταστήσει το παραδοσιακό ‘ξύλο’, ξέρετε αυτό που βγήκε από τον Παράδεισο…
Η οικογενειακή σύμβουλος υποστηρίζει ότι οι γονείς, ταλαιπωρημένοι και με τα ενοχικά τους σύνδρομα γιγαντωμένα μέσα τους, ψάχνουν να βρουν τον κατάλληλο τρόπο να επιβληθούν στα παιδιά τους, όπου αδυνατώντας να τα πειθαρχήσουν, καταλήγουν σε φωνές. Το μόνο που καταφέρνουν, ωστόσο είναι να εθίζονται τα παιδιά σε τέτοιου είδους αντιδράσεις και να συνεχίζουν ανενόχλητα ό,τι έκαναν. Στην περίπτωση που οι φωνές συνοδεύονται από φωνές, προσβολές ή ακόμα και σαρκασμό, τότε υπάρχει περίπτωση να δημιουργήσουν στο παιδί αισθήματα απόρριψης. Μπορεί το παιδί να πάψει να νιώθει χαρούμενο ή να χάσει την αυτοεκτίμησή του.
‘Έλα, μωρέ, κι εμείς με φωνές μεγαλώσαμε. Πάθαμε τίποτα; Κι αν δε βάλεις και καμιά φωνή δε σε φοβούνται.’, μπορεί να σκεφτείτε… Μεταξύ μας, πάθαμε και πολλά μάλιστα, κι ας μην τα έχουμε συνειδητοποιήσει πολλοί από εμάς. Συγχωρείστε με, όμως, γιατί πρέπει να με φοβάται το παιδί μου για να είναι υπάκουο; Δεν το καταλαβαίνω.
Σε έρευνες που έχουν γίνει σε παιδιά από 3 έως 13 ετών έχει αποδειχτεί ότι το 80% των παιδιών που υπέστησαν χειροδικία από τους γονείς τους (στο επιτρεπτό όριο – υπάρχει άραγε επιτρεπτό όριο;- κι όχι σε ακραίο σημείο) παρουσίασαν ανασφάλειες, φόβους και παραβατική συμπεριφορά σε μικρότερο βαθμό από εκείνα που ήταν δέκτες φωνών, υστερικών συμπεριφορών και διαρκών επιπλήξεων.
Πάρτε λίγο χρόνο και σκεφτείτε πως όταν φωνάζουμε στα παιδιά μας, μοιάζουμε με ένα τέρας που βρυχάται – αν υπάρχει καθρέφτης κοντά σας την ώρα που ουρλιάζετε ρίξτε μια ματιά, δε θα σας αρέσει καθόλου το θέαμα. Τα παιδιά τρομοκρατούνται και είναι αδύνατο να μας αντιμετωπίσουν. Αφήστε που με τις φωνές προετοιμάζουμε τον αυριανό ενήλικο νευρικό γιο ή κόρη, μιας και τα 73% των παιδιών με γονείς που ξεφωνίζουν θα τους αντιγράψουν πιστά. Αν δεν σας έπεισα μέχρι εδώ, σκεφτείτε πως φωνάζοντας κόβονται οι γέφυρες επικοινωνίας με το παιδί, που χάνει σιγά σιγά την εμπιστοσύνη του στο πρόσωπό μας. Κάθε παιδί που γίνεται δέκτης μιας τέτοιας συμπεριφοράς γεμίζει φόβο και ανασφάλεια για το αν μπορεί να μοιραστεί μαζί με τους γονείς του μια σκέψη ή ένα πρόβλημά του.
Ας αποφύγουμε, λοιπόν, τις φωνές που μόνο σε αδιέξοδο μπορούν να οδηγήσουν.
Μπορούμε να επικοινωνήσουμε με τα παιδιά μας χαμηλόφωνα και μάλιστα πιο αποτελεσματικά.
Σε περίπτωση που είμαστε εκνευρισμένοι ας δώσουμε λίγο χρόνο στον εαυτό μας προτού μιλήσουμε με τα παιδιά.
Μπορούμε να αποφορτίσουμε την τεταμένη ατμόσφαιρα χρησιμοποιώντας το χιούμορ και να εκδηλώσουμε το θυμό μας χωρίς ουρλιαχτά.
Ξεκαθαρίζουμε στα παιδιά με ήρεμο αλλά σταθερό τρόπο ποιες είναι οι συνέπειες της ανυπακοής τους.
Δεν τα δωροδοκούμε προκειμένου να υιοθετήσουν την επιθυμητή συμπεριφορά.
Όταν εμείς παραφερθούμε και φωνάξουμε, ζητάμε συγγνώμη.
Ακούμε τα παιδιά μας όσο κι αν πιστεύουμε ότι η συμπεριφορά τους ήταν αδικαιολόγητη. Χαρακτηρίζουμε την ίδια τη συμπεριφορά κι όχι το παιδί.
Ας κλείσουμε τα μάτια για λίγο κι ας σκεφτούμε πόσο καλύτερα νιώθουμε χωρίς φωνές.
Θαρρώ μπορούμε να απαλλαγούμε από τις ανούσιες φωνές και τα ουρλιαχτά προς τα παιδιά μας. Τι λέτε;
Για περισσότερες πληροφορίες για την δόκτωρα Amy McCready μπορείτε να συμβουλευτείτε το site της www.positiveparentingsolutions.com
